Sprzedaż gruntu: podatek VAT i PCC

Przeczytaj także: Podatek PCC: sprzedaż prawa użytkowania wieczystego

Art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o PCC mówi, że podatkowi temu podlegają m.in. takie czynności cywilnoprawne, jak umowa sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. W art. 2 ust. 4 tejże ustawy prawodawca wskazał jednak, że podatkowi nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:
a) opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
b) zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

• umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
• umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Z powyższego można zatem wysnuć wniosek, że zwolnienie to odnosi się m.in. do sprzedaży nieruchomości gruntowej, ale pod warunkiem, że w stosunku do tej czynności wystąpi podatek od towarów i usług, przy czym podatek ten faktycznie musi zostać określony, a więc sprzedaż takiego gruntu musi być nim opodatkowana, a nie może korzystać ze zwolnienia.

Sposób postępowania w przypadku sprzedaży ziemi przez podatnika VAT w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, na gruncie nałożenia na tę czynność podatku od towarów i usług, jest różny. Czynność taka może bowiem być opodatkowana (stawką podstawową, która obecnie wynosi 23%) tudzież korzystać ze zwolnienia w tym podatku.
Otóż art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT mówi, że zwalnia się z tego podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę. Warto w tym miejscu podkreślić, iż zgodnie z orzecznictwem sądowym o tym, czy teren jest budowlany bądź przeznaczony pod zabudowę, decyduje plan zagospodarowania przestrzennego, decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu tudzież ewidencja gruntów i budynków (nie jest istotne natomiast chociażby studium zagospodarowania przestrzennego).

Co za tym idzie, jeżeli mamy do czynienia ze sprzedażą gruntu niezabudowanego, który jest zakwalifikowany jako teren budowlany tudzież przeznaczony pod zabudowę i czynność taka występuje w wykonywaniu działalności gospodarczej w myśl przepisów ustawy o podatku VAT, a co za tym idzie, podlega opodatkowaniu tym podatkiem, to czynność ta nie będzie opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Jeżeli natomiast ma miejsce dostawa gruntu niezabudowanego innego niż teren budowlany oraz przeznaczony pod zabudowę, to sprzedaż ta korzysta ze zwolnienia w podatku VAT i automatycznie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (w wysokości 2% wartości rynkowej tego gruntu). Tak samo będzie w przypadku sprzedaży gruntów, gdy czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT (np. sprzedaż gruntu przez osoby prywatne) i to także wtedy, gdy przedmiotem sprzedaży będą grunty budowlane tudzież przeznaczone pod zabudowę.