Sprzedaż gruntu przez rolnika w podatku VAT
2012-09-11 12:43
Przeczytaj także: Rolnik ryczałtowy: sprzedaż gruntu a VAT
Sąd wskazał, iż „(…) w świetle powoływanych powyżej regulacji prawnych, zwłaszcza art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, działalność rolnika uznawana jest za działalność gospodarczą. Zatem rolnik prowadzący szczególną działalność gospodarczą, tj. działalność rolniczą w ramach gospodarstwa rolnego i w jej zakresie jest zarówno producentem, jak i usługodawcą, jest podatnikiem VAT. Istotnym jest zamiar prowadzenia takiej działalności poprzez wolę produkowania, sprzedawania czy świadczenia usług innym podmiotom. Co jednocześnie oznacza zamiar bycia podatnikiem VAT i działania w takim charakterze. Rolniczy charakter dokonywanych przez rolnika dostaw towarów czy świadczonych usług przesądza o odmienności działalności rolniczej w stosunku do wskazanych w treści art. 15 ust. 2 ustawy, działalności producenta, handlowca czy usługodawcy, jak też wykorzystywania towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Dokonując sprzedaży gruntu rolnego przez rolnika – podatnika VAT w działalności rolniczej mamy do czynienia z czynnością dokonywaną w ramach prowadzonej działalności gospodarczej”.
Inaczej jest, gdy rolnik dokonuje sprzedaży działek wydzielonych pod zabudowę z gruntów, które uprzednio wykorzystywane były do prowadzenia działalności rolniczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Aby opodatkować sprzedaż takiego gruntu należy wykazać, że rolnik działał w charakterze podatnika VAT i że sprzedaż nie nastąpiła z majątku prywatnego rolnika.
Pojęcie rolnik nie zostało zdefiniowane w ustawie. Ustawodawca w art. 2 pkt 19 ustawy definiuje natomiast pojęcie rolnika ryczałtowego wskazując, że jest to rolnik dokonujący dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczący usługi rolnicze, korzystający ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy, z wyjątkiem rolnika obowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Powyższa definicja rozróżnia dwie kategorie rolników, mianowicie rolnika ryczałtowego – korzystającego ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, jak też rolnika – obowiązanego do prowadzenia ksiąg rachunkowych. Zarówno jeden, jak i drugi dokonuje dostaw produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczy usługi rolnicze, jednak ten pierwszy z tytułu takiej działalności jest zwolniony od podatku od towarów i usług, drugi zaś podlega opodatkowaniu tym podatkiem.
Aby w pełni zrozumieć definicję „rolnika ryczałtowego”, Sąd wskazał na definicje legalne „działalności rolniczej”, „gospodarstwa rolnego”, „produktów rolnych”, „usług rolniczych” zawarte w art. 2 pkt 15, pkt 16, pkt 20 oraz pkt 21 ustawy.
Przez działalność rolniczą – rozumie się produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, gruntową, szklarniową i pod folią, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, chów, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego lub fermowego oraz chów i hodowlę ryb i innych organizmów żyjących w wodzie, a także uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin „in vitro”, fermową hodowlę i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowlę i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, chów i hodowlę dżdżownic, entomofagów i jedwabników, prowadzenie pasiek oraz chów i hodowlę innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym oraz sprzedaż produktów gospodarki leśnej i łowieckiej, z wyjątkiem drewna okrągłego z drzew tropikalnych (PKWiU 02.01.13) oraz bambusa (PKWiU 02.01.42-00.11), a także świadczenie usług rolniczych.
Gospodarstwem rolnym jest gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym. Zgodnie zaś z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (t. j. Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969 ze zm.), za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej. Art. 1 ww. ustawy wskazuje na grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków, jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Zatem gruntami związanymi z działalnością rolniczą są jedynie grunty będące użytkami rolnymi lub gruntami zadrzewionymi i zakrzewionymi na użytkach rolnych.
Produkty rolne to towary wymienione w załączniku nr 2 do ustawy oraz towary wytworzone z nich przez rolnika ryczałtowego z produktów pochodzących z jego własnej działalności rolniczej przy użyciu środków zwykle używanych w gospodarstwie rolnym, leśnym i rybackim. Usługi rolnicze to usługi wymienione w załączniku nr 2 do ustawy.
W tym miejscu Sąd zauważył, że w Polsce ustawodawca przewidział instytucję rolnika ryczałtowego dla rolnika, który dokonuje dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczącego usługi rolnicze, o ile nabywcą jest podatnik podatku VAT. Dostawa produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej, dokonywana przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego jest zwolniona od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy. Jednocześnie w myśl art. 43 ust. 4 ustawy, rolnik ryczałtowy dokonujący dostawy produktów rolnych lub świadczący usługi rolnicze, które są zwolnione od podatku na podstawie ust. 1 pkt 3, może zrezygnować z tego zwolnienia pod warunkiem: 1) dokonania w poprzednim roku podatkowym dostawy produktów rolnych oraz świadczenia usług rolniczych o wartości przekraczającej 20.000 zł; 2) dokonania zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w art. 96 ust. 1 i 2 oraz 3) prowadzenia ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3.
W świetle powyższych ustaleń Sąd wskazał, że rolnikiem będącym podatnikiem podatku od towarów i usług jest podmiot prowadzący szczególny rodzaj działalności gospodarczej, tzn. działalność rolniczą w ramach gospodarstwa rolnego (również gospodarstwa leśnego lub gospodarstwa rybackiego) i w jej zakresie jest producentem (wytwarza produkty rolne celem ich dostawy), jak i usługodawcą (świadczy usługi rolnicze) na rzecz podmiotów trzecich. Ma tym samym zamiar prowadzenia takiej działalności gospodarczej poprzez chęć produkowania, sprzedawania produktów rolnych czy świadczenia usług rolniczych innym podmiotom. A zatem ma zamiar bycia podatnikiem VAT i działania w takim charakterze. Działalność rolnika jest tym samym działalnością odmienną od wskazanej w treści art. 15 ust. 2 ustawy, działalności producenta, handlowca czy usługodawcy. Jej odmienność wynika z charakteru rolniczego dokonywanych przez niego dostaw towarów czy świadczonych usług. Jak z powyższego wynika, nie każdy rolnik w znaczeniu potocznym jest rolnikiem w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.
oprac. : Ministerstwo Finansów
Przeczytaj także
Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ
Komentarze (0)