Umorzenie udziałów z darowizny: podatek dochodowy

Przeczytaj także: Umorzenie udziałów: dochód w podatku dochodowym

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawczyni (polski rezydent) otrzyma darowizną udziałów w spółce z o.o. z siedzibą w Polsce. Wartość tych udziałów zostanie wskazana w umowie darowizny w ich wartości rynkowej na dzień dokonania darowizny. W przyszłości udziały te będą mogły zostać umorzone (w drodze umorzenia przymusowego lub automatycznego), za co wnioskodawczyni uzyska wynagrodzenie. Zadała pytanie, w jaki sposób ustalić dochód z tego tytułu opodatkowany podatkiem dochodowym? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawczyni i odstąpił od jego uzasadnienia prawnego. Stanowisko to było następujące:

„(…) instytucja umorzenia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością została uregulowana w art. 199 KSH. Zgodnie z art. 199 § 1 KSH, udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Umorzenie udziałów może również nastąpić automatycznie tj. w razie ziszczenia się zdarzenia określonego w umowie spółki. Sytuacja taka została przewidziana w art. 199 § 4 oraz § 5 KSH.

Zgodnie z art. 199 § 2 KSH, w przypadku przymusowego umorzenia udziałów, uchwała zgromadzenia wspólników spółki powinna określić wysokość wynagrodzenia należnego wspólnikowi za umorzone udziały w wysokości nie niższej od wartości przypadających na umarzane udziały aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszoną o kwotę przeznaczoną do podziału pomiędzy wspólników. Na mocy art. 199 § 4 KSH przepisy te stosuje się również dla umorzenia automatycznego.

Wnioskodawczyni uważa, iż niezależnie od trybu, w jakim zostaną umorzone Udziały, Jej przychodem z tego tytułu będzie faktycznie otrzymane od Spółki wynagrodzenie.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. anna - Fotolia.com

Umorzenie udziałów z darowizny: podatek dochodowy

Jeżeli umorzenie otrzymanych w drodze darowizny udziałów nastąpi w drodze umorzenia przymusowego lub automatycznego, przychód uzyskany w wyniku tego umorzenia będzie można pomniejszyć o koszty uzyskania przychodu w wysokości wartości rynkowej udziałów, jaka określona zostanie w umowie darowizny

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy PIT, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, których podstawą uzyskania są udziały (akcje) w spółce mającej osobowość prawną. Uszczegółowieniem tego przepisu jest art. 24 ust. 5 pkt 1 ustawy PIT, zgodnie z którym dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także dochód uzyskany z umorzenia udziałów (akcji).

W odniesieniu do art. 24 ust. 5 pkt 1 ustawy PIT, ustawodawca szczegółowo wskazał, w jaki sposób należy ustalać dochód z umorzenia udziałów lub akcji. Zgodnie z art. 24 ust. 5d ustawy PIT, dochodem z umorzenia udziałów w spółkach mających osobowość prawną jest nadwyżka przychodu otrzymanego w związku z umorzeniem udziałów (akcji) nad kosztami uzyskania przychodu, obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f albo art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy PIT. Jeżeli jednak nabycie udziałów nastąpiło w drodze spadku lub darowizny, wówczas koszty uzyskania przychodu ustala się do wysokości wartości z dnia nabycia spadku lub darowizny.

Wymienione powyżej przepisy ustawy PIT nie precyzują, w jaki sposób należy ustalić wartość udziałów (akcji) z dnia nabycia spadku lub darowizny.

Zdaniem Wnioskodawczyni, ponieważ ustawa PIT nie wskazuje, w jaki sposób należy określić wartość udziałów z dnia nabycia darowizny, a ponieważ należy przyjąć, że ogół ustaw podatkowych stanowi jedną spójną całość, należy więc pomocniczo posłużyć się przepisami ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. Nr 45, poz. 207, ze zm.: dalej: „ustawa PSD”).

W rezultacie, zdaniem Wnioskodawczyni, wartość udziałów na dzień nabycia darowizny określić należy, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy PSD, tj. wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjąć należy w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw. W świetle art. 8 ust. 3 ustawy PSD, wartość rynkową praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego (nabycia darowizny). W związku z tym, jeżeli w umowie darowizny zostanie określona wartość udziałów i wartość ta będzie korespondowała z wartością rynkową Udziałów na dzień dokonania darowizny, wówczas za koszt uzyskania przychodów przy ustalaniu dochodu z udziału w zyskach osób prawnych w związku z umorzeniem tych Udziałów należy przyjąć ich wartość określoną (wskazaną) w umowie darowizny.