Podatek dochodowy: przychody z nieujawnionych źródeł

Przeczytaj także: Dochód ze źródeł nieujawnionych a dochód określony w drodze oszacowania

Zgodnie z w/w przepisem wysokość przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych ustala się na podstawie poniesionych przez podatnika w roku podatkowym wydatków i wartości zgromadzonego w tym roku mienia, jeżeli wydatki te i wartości nie znajdują pokrycia w mieniu zgromadzonym przed poniesieniem tych wydatków lub zgromadzeniem mienia pochodzącym z przychodów uprzednio opodatkowanych lub wolnych od opodatkowania.

Powyższa regulacja stanowi jeden z wyjątków od zasady zawartej w art. 11 ust. 1 PDOFizU, w myśl której przychodami są otrzymane bądź postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze lub wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 20 ust. 3 PDOFizU wyraźnie wskazuje, że wydatki poddawane sprawdzeniu przez organ podatkowy muszą obejmować jeden rok podatkowy. W orzecznictwie NSA zwraca się uwagę na niedopuszczalność kumulacji w jedną podstawę opodatkowania wydatków dokonanych przez podatnika w okresie wykraczającym poza rok kalendarzowy. Przyjęcie wydatków z dłuższego okresu niż rok podatkowy będzie stanowiło naruszenie prawa materialnego

UWAGA!
Przychód ze źródła, które nie zostało przez podatnika wykazane w deklaracji podatkowej, nie jest tożsamy z przychodem ze źródeł nieujawnionych. Przychód z nieujawnionych źródeł oznacza przychód, który nie znajduje żadnego uzasadnienia w znanych źródłach, a nie ten, którego źródło nie budzi wątpliwości i tylko nie został ujawniony organom podatkowym”. (Wyrok SN z dnia 18 kwietnia 2002 r., III RN 55/2001).

Zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 7 PDOFizU podatek od dochodów z nieujawnionych źródeł przychodów lub nie znajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach ustala się w wysokości 75% dochodu. Powyższa stawka podatkowa jest najwyższą z przewidzianych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dolegliwość stawki ma na celu „odstraszenie” podatników od ukrywania osiąganych dochodów.

Dochody te nie podlegają kumulacji z innymi źródłami przychodów.

POSTĘPOWANIE PODATKOWE
Postępowanie podatkowe w sprawie opodatkowania nieujawnionych źródeł przychodu z uwagi na swój charakter może zostać wszczęte wyłącznie z urzędu. Organy podatkowe wszczynają postępowanie podatkowe z nieujawnionych źródeł przychodu w wyniku porównania wysokości poniesionych przez podatnika w danym roku podatkowym wydatków z wysokością wykazanego w zeznaniu podatkowym dochodu. Jeżeli dysproporcja pomiędzy wysokością wydatków a dochodów jest znaczna, następnym krokiem organu podatkowego jest ustalenie dochodów wykazanych w zeznaniach podatkowych z lat poprzednich. Jeżeli dochody z tego okresu nie pokrywają nadal wydatku, wówczas organ podatkowy wydaje postanowienie o wszczęciu postępowania podatkowego.

Kryteriami oceny w postępowaniu podatkowym z nieujawnionych źródeł przychodów są zarówno ponoszone przez podatnika faktyczne wydatki, jak i wartość zgromadzonego mienia. Przez wydatki, należy rozumieć wydatki, które podatnik faktycznie poniósł, natomiast mieniem jest własność i inne prawa majątkowe (art. 44 Kodeksu cywilnego) pochodzące z przychodów uprzednio opodatkowanych lub wolnych od opodatkowania.

Podatnik, twierdząc, że poczynione wydatki pochodzą z opodatkowanych lub wolnych od opodatkowania źródeł przychodów, powinien tę okoliczność udowodnić (ciężar dowodu spoczywa na podatniku, a nie na organie podatkowym), gdyż z takiego faktu wyprowadza dla siebie korzystne skutki prawne. Ciężar dowodzenia spoczywa na podatniku także wówczas, gdy termin do przechowywania dokumentów, o którym mowa w art. 86 § 1 Ordynacji podatkowej upłynął (5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku).