Budowa budynku: wartość początkowa a rynkowa

Przeczytaj także: Budynek wybudowany na cudzym gruncie amortyzujemy liniowo

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca we własnym zakresie wybudował budynek, w którym prowadzi działalność gospodarczą (wykorzystywany jedynie w tym celu). Nie został on jednak ujęty w ewidencji środków trwałych i nie podlegał amortyzacji. Wnioskodawca zadał pytanie, czy może ten budynek wprowadzić do wskazanej ewidencji i amortyzować, a jego wartość początkową ustalić na podstawie wyceny rzeczoznawcy wg wartości rynkowej? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…)Zgodnie z art. 22a ust. 1 ww. ustawy amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
• budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
• maszyny, urządzenia i środki transportu,
• inne przedmioty
- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

W myśl z art. 22f ust. 1 ww. ustawy, podatnicy dokonują odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 22a ust. 1 i ust. 2 pkt 1-3 oraz w art. 22b. Przy czym, za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych z uwzględnieniem ust. 2-18, uważa się w razie wytworzenia we własnym zakresie - koszt wytworzenia (art. 22g ust. 1 pkt 2 tej ustawy). Z kolei art. 22g ust. 4 cytowanej ustawy stanowi, że za koszt wytworzenia uważa się wartość w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za pracę wraz z pochodnymi i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Do kosztu wytworzenia nie zalicza się wartości pracy własnej podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. sculpies - Fotolia.com

Aby amortyzować budynek, trzeba określić jego wartość początkową

Wartość początkowa wybudowanego budynku firmowego winna być określona w koszcie wytworzenia. Niekiedy można ją jednak określić w wartości rynkowej.

W celu dokonywania odpisów amortyzacyjnych podatnik prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych prawnych, zgodnie z wymogami określonymi w art. 22n ww. ustawy. Zapisów dotyczących środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonuje się w ewidencji najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. Późniejszy termin wprowadzenia składnika majątku trwałego do ewidencji środków trwałych uznaje się za ujawnienie środka trwałego, o którym mowa w art. 22h ust. 1 pkt 4 (art. 22n ust. 4 ww. ustawy). Zgodnie z art. 22h ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od ujawnionych środków trwałych nie objętych dotychczas ewidencją – odpisów amortyzacyjnych dokonuje się – począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji.

Cytowany powyżej art. 22g ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w powiązaniu z art. 22g ust. 4 tej ustawy zawiera generalną zasadę ustalania wartości początkowej wytworzonych we własnym zakresie środków trwałych, tj. według kosztu wytworzenia. Jedynie w wyjątkowych sytuacjach możliwe jest ustalenie wartości początkowej środków trwałych na zasadach określonych w art. 22g ust. 9 ww. ustawy, zgodnie z którym, jeżeli podatnik nie może ustalić kosztu wytworzenia, o którym mowa w ust. 4, wartość początkową środków trwałych ustala się w wysokości określonej z uwzględnieniem cen rynkowych środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji lub sporządzenia wykazu oraz stanu i stopnia ich zużycia, przez biegłego, powołanego przez podatnika. Jednakże niemożność ustalenia kosztu wytworzenia środka trwałego musi być spowodowana sytuacją szczególną, wyjątkową, np. gdy podatnik dla celów prywatnych wytworzył dany składnik majątku, a następnie pragnie wykorzystywać go dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej, ujmując w ewidencji (wykazie) środków trwałych. Zasady wyrażonej w art. 22g ust. 9 przedmiotowej ustawy nie można stosować do składników majątku, których wytworzenie odbyło się w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej podatnika i na potrzeby tej działalności. W takim przypadku ponoszone koszty wytworzenia środka trwałego powinny być ewidencjonowane z uwzględnieniem wymogów określonych w ww. art. 22g ust. 4 przedmiotowej ustawy.

W złożonym wniosku wnioskodawca nie wskazał żadnych szczególnych okoliczności uniemożliwiających mu określenie wartości początkowej budynku w oparciu o poniesione koszty wytworzenia.W konsekwencji, zgodnie z ogólną zasadą określoną w art. 22g ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wartość początkową środka trwałego (budynku) wytworzonego we własnym zakresie, będzie stanowił koszt wytworzenia ustalony z uwzględnieniem wymogów określonych w art. 22g ust. 4 tej ustawy. (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów