Zagraniczne usługi budowlane w deklaracji VAT

Przeczytaj także: Informacja podsumowująca: świadczenie usług

Rozpatrzmy następującą sytuację: Polski podatnik wykonał usługę budowlaną na nieruchomości w Niemczech. Na powyższe wystawił fakturę VAT bez kwoty podatku z informacją, że podatek ten rozlicza nabywca będący niemieckim przedsiębiorcą. Czy postąpił słusznie. Jeśli tak, to czy wartość tej usługi ma on wykazać w deklaracji VAT-7 oraz w której pozycji tego formularza?

Miejsce świadczenia (opodatkowania) tam, gdzie nieruchomość
Ogólna zasada wyrażona w art. 28b ustawy o VAT mówi, że miejscem świadczenia usług, w przypadku ich świadczenia na rzecz podatników, jest miejsce, gdzie usługobiorca posiada siedzibę (tudzież stałe miejsce prowadzenia) działalności gospodarczej.
Od reguły tej występuje kilka wyjątków. Jeden z nich dotyczy właśnie usług budowlanych a także innych związanych z nieruchomościami. Otóż art. 28e ustawy o VAT wskazuje, że miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego, jest miejsce położenia nieruchomości.

Przytoczony przepis zawiera dwie podstawowe informacje. Pierwsza mówi, że w przypadku usług na nieruchomościach, miejscem ich opodatkowania jest miejsce, gdzie nieruchomość ta się znajduje. Druga wskazuje natomiast, że jest tak zawsze bez względu na to, czy zleceniodawcą tychże usług jest podatnik (przedsiębiorca) czy też osoba niebędąca podatnikiem (co jest bardzo istotne, jako że w większości przypadków ustawodawca określił w odrębny sposób miejsce świadczenia usług świadczonych na rzecz osób niebędących podatnikami).
W deklaracji VAT w pozycji 21
Nasz podatnik świadczył usługi budowlane na nieruchomości znajdującej się w Niemczech. Co za tym idzie, miejscem ich opodatkowania są Niemcy, zaś na potrzeby rozliczenia polskiego Podatku VAT usługa ta nie podlega opodatkowaniu.

Jednakże fakt, że usługa taka w Polsce nie podlega opodatkowaniu, nie zwalnia podatnika z obowiązku jej wykazania w deklaracji VAT. Gdzie dokładnie należy je ująć?

Objaśnienia do deklaracji VAT-7, VAT-7K i VAT-7D wskazują, że pozycja 21 jest zarezerwowana dla dostawy towarów oraz świadczenia usług poza terytorium kraju, w stosunku do których przysługuje podatnikowi prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, o którym mowa w art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy (przypomnijmy, że na podstawie tego przepisu ustawodawca zezwala odliczyć podatek VAT od zakupów dokonanych w kraju, które służą wykonywaniu usług poza terytorium kraju, jednakże pod warunkiem, że kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami), lub prawo do zwrotu kwoty podatku naliczonego, o którym mowa w art. 87 ust. 5 ustawy. Jednocześnie w pozycji tej nie należy uwzględniać wartości dostaw towarów i świadczonych usług dokonywanych w ramach działalności gospodarczej zarejestrowanej poza terytorium kraju. Tym samym pozycja ta jest właściwa dla wykazania wartości usług świadczonych na nieruchomościach znajdujących się poza terytorium Polski (w tym usług budowlanych).

Co niezwykle istotne, wartości świadczonych poza terytorium Polski usług budowlanych nie należy wykazywać w pozycji 22 deklaracji VAT. W tej bowiem można ujmować jedynie te usługi, które są świadczone na rzecz kontrahentów unijnych, a do których zastosowanie ma przepis art. 22b ustawy o VAT (zaś w naszym przypadku stosuje się przepis art. 22e tejże ustawy). Warto także pamiętać, że wartości usług budowlanych nie wykazuje się także w informacji podsumowującej VAT-UE.