Prywatny/służbowy samochód osobowy: podatek PIT

Przeczytaj także: Budynek na cudzym gruncie jako inwestycja w obcym środku trwałym?

Stawka indywidualna
Dla samochodu osobowego, który po raz pierwszy jest wprowadzony do ewidencji środków trwałych danego podatnika, można również indywidualnie ustalić stawkę amortyzacyjną, z tym że okres jego amortyzacji nie może być krótszy niż 30 miesięcy. Zatem dla niego indywidualna roczna stawka amortyzacyjna nie może przekroczyć 40% (100 : 2,5). Przyjęcie jej w tej wysokości oznacza, że okres jego amortyzacji ulegnie skróceniu z 5 lat do 2,5 roku.

Przy czym w celu zastosowania dla środka transportu indywidualnej stawki amortyzacyjnej konieczne jest, aby był uznany za:

• używany, tj. przed nabyciem był wykorzystywany co najmniej przez okres 6 miesięcy (chodzi tu o okres wykorzystywania samochodu przez poprzedniego właściciela) lub
• ulepszony, tj. przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na jego ulepszenie stanowiły co najmniej 20% wartości początkowej.

Auto za 3.500 zł
Szczególne regulacje mają zastosowanie do samochodów uznanych za środki trwałe, których wartość początkowa jest równa lub niższa niż 3.500 zł. W takim przypadku można je amortyzować na wcześniej wskazanych zasadach lub dokonać od nich odpisu jednorazowo - w miesiącu oddania ich do używania albo w miesiącu następnym (art. 22f ust. 3 ustawy o pdof).

Co jest kosztem?
Odpisy amortyzacyjne dokonywane zgodnie ze wskazanymi wcześniej zasadami oraz wydatki związane z samochodem będącym środkiem trwałym są kosztem uzyskania przychodów, choć w niektórych przypadkach w ograniczonej wysokości.

Ograniczenia mają zastosowanie do odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, ale tylko gdy jego wartość przewyższa równowartość 20.000 euro przeliczoną na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez NBP z dnia przekazania samochodu do używania. Wówczas odpisów w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20.000 euro nie można uznać za koszt (art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o pdof).

Kolejne ograniczenie odnosi się do składek AC, jeżeli wartość samochodu przyjęta dla celów ubezpieczenia przekracza równowartość 20.000 euro (przeliczoną na złote według kursu sprzedaży walut obcych ogłaszanego przez NBP z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia). Wówczas nie uważa się za koszty uzyskania przychodów składek na ubezpieczenie AC samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20.000 euro w wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia (patrz przykład). Tak wynika z art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy o pdof.

Natomiast wydatki na pozostałe ubezpieczenia (OC czy NNW), przeglądy techniczne, a także na zakup paliwa, oleju, części zamiennych są kosztem podatkowym bez względu na ich wysokość. Dotyczy to również wydatków na remont samochodu stanowiącego środek trwały. Przy czym, jeżeli chodzi o koszty remontów powypadkowych, to są one kosztem uzyskania przychodów pod warunkiem, że samochód jest objęty ubezpieczeniem dobrowolnym. W razie braku tego ubezpieczenia wartości remontów powypadkowych nie uważa się za koszty podatkowe (art. 23 ust. 1 pkt 48 ustawy o pdof).

Również wydatki na ulepszenie samochodu zalicza się do kosztów uzyskania przychodów, ale poprzez odpisy amortyzacyjne. Wydatki te zwiększają bowiem wartość początkową auta stanowiącą podstawę naliczania odpisów.

Przykład
Podatnik w maju 2012 r. wprowadził do ewidencji środków trwałych prywatny samochód osobowy (wcześniej nie wykorzystywał go na potrzeby działalności). Dla celów ubezpieczenia AC przyjęto jego wartość w kwocie 87.000 zł. Przy czym w dniu zawarcia umowy ubezpieczenia równowartość 20.000 euro po przeliczeniu na złote wynosiła 83.898 zł

Roczną składkę na ubezpieczenie (za okres od listopada 2011 r. do października 2012 r.) ustalono w kwocie 2.900 zł.

Do kosztów uzyskania przychodów podatnik może zaliczyć składkę za okres od maja do października 2012 r. w kwocie 1.398,30 zł, co wynika z wyliczenia:
(2.900 zł × 83.898 zł) : 87.000 zł = 2.796,60 zł,
2.796,60 zł : 12 m-cy = 233,05 zł,
233,05 zł × 6 m-cy = 1.398,30 zł.

Posiadam samochód osobowy, który otrzymałem w darowiźnie. Czy mogę uznać go za środek trwały w prowadzonej działalności i amortyzować?
Warunkiem uznania składnika majątku za środek trwały jest m.in. jego nabycie i posiadanie tytułu jego własności. Tymczasem darowizna jest formą nabycia własności składnika majątku. Zatem jeżeli nabyty w ten sposób samochód spełnia również pozostałe kryteria do uznania go za środek trwały, to nie ma przeszkód, aby wprowadzić go do ewidencji środków trwałych.

Za jego wartość początkową należy przyjąć wartość rynkową z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny określa tę wartość w niższej wysokości. Wtedy za wartość początkową należy przyjąć wartość z umowy. Tak wynika z art. 22g ust. 1 pkt 3 ustawy o pdof.

Od tak ustalonej wartości początkowej odpisów należy dokonywać według zasad analogicznych jak dla samochodów nabytych odpłatnie (opisanych w artykule).

Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.)


Wydawnictwo Podatkowe GOFIN – wydawca czasopism, Gazety Podatkowej i serwisów internetowych dostarczających specjalistycznej wiedzy z zakresu podatków, rachunkowości, ubezpieczeń i prawa pracy.