Nowelizacja VAT: moment odliczenia podatku

Przeczytaj także: Zmiany w VAT: nowe faktury i obowiązek podatkowy

Zgodnie z dyrektywą 2006/112/WE skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest uzależnione od spełnienia pewnych wymogów formalnych. W przypadku nabywanych towarów i usług konieczne jest posiadanie faktury z wyszczególnioną kwotą podatku, co oznacza, że z odliczenia można skorzystać w rozliczeniu za okres, w którym spełnione są trzy przesłanki:

• powstał obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabywanych towarów lub usług,
• doszło do nabycia tych towarów i usług oraz
• podatnik otrzymał fakturę dotyczącą tej transakcji.

Obecnie, zgodnie z ogólną zasadą odliczania VAT wyrażoną w ustawie o VAT, prawo to przysługuje w miesiącu otrzymania faktury lub w rozliczeniu za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (art. 86 ust. 10 i 11 ustawy o VAT).

Jak natomiast wynika z projektu nowelizacji ustawy o VAT (która ma wejść w życie od 1 stycznia 2013 r.), ogólna zasada dotycząca odliczania VAT stanowić będzie, że prawo do odliczenia powstawać będzie w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy. Zasada ta będzie miała również zastosowanie w przypadku uiszczenia przed dokonaniem dostawy towarów lub wykonaniem usługi całości lub części zapłaty. Pozostaną nadal wyjątki od tej zasady, np. w odniesieniu do małych podatników rozliczających się kasowo, gdzie prawo do odliczenia podatku naliczonego powstawać będzie nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonał zapłaty za te towary i usługi.
Zostanie zaś utrzymany przepis, na podstawie którego podatnik, który nie dokona odliczenia podatku naliczonego w ustawowym terminie, będzie mógł odliczyć ten podatek w rozliczeniu za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

W związku z zamiarem wprowadzenia nowych przepisów określających moment powstania obowiązku podatkowego, planuje się uchylenie w art. 86 ust. 12 i 12a, czyli rezygnację z dodatkowych warunków umożliwiających odliczenie VAT, dotyczących m.in. nabycia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel czy wykonania usługi.

Ponadto przewiduje się dodanie do art. 88 ustawy o VAT nowego ust. 1a, zgodnie z którym podatnik nie będzie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego, jeżeli poniesie wydatki w imieniu i na rachunek osób trzecich, a wydatki te będą pokrywane przez osoby trzecie i nie będą przez podatnika uwzględniane w podstawie opodatkowania. Warunek, że wydatki takie nie mogą rodzić prawa do odliczenia podatku naliczonego wynika wprost z przepisu art. 79 zdanie drugie dyrektywy 2006/112/WE.


Wydawnictwo Podatkowe GOFIN – wydawca czasopism, Gazety Podatkowej i serwisów internetowych dostarczających specjalistycznej wiedzy z zakresu podatków, rachunkowości, ubezpieczeń i prawa pracy.