Zmiany w VAT: nowe faktury i obowiązek podatkowy

Przeczytaj także: Jak zmienią się zasady wystawiania faktur w 2013 r.?

To jedne z proponowanych zmian zawartych w dość obszernym projekcie zmiany ustawy o podatku od towarów i usług, który opracowało Ministerstwo Finansów. Projektowane regulacje mają wejść w życie od 1 stycznia 2013 roku. Projekt rozpoczął etap uzgodnień zewnętrznych i w poniedziałek został udostępniony na stronie internetowej ministerstwa.

Koniec sterowania momentem powstania obowiązku podatkowego
Obecne regulacje pozwalają przedsiębiorcy w pewnym zakresie na swobodny wybór, czy chce by obowiązek podatkowym powstał w miesiącu dostawy (świadczenia usługi), czy w następnym miesiącu. Dzieje się tak, gdy świadczenia są realizowane na przełomie miesiąca, a obowiązek podatkowy powstaje z dniem wystawienia faktury, nie później jednak niż 7. dnia od wykonania czynności. Autorzy projektu zauważyli jednak, że co prawda dyrektywa 2006/112/WE pozwala na powiązanie momentu powstania obowiązku z wystawieniem faktury, jednak powinno to stanowić odstępstwo od zasady ogólnej, stosowane wyłącznie do określonych kategorii podatników lub określonych kategorii transakcji, a nie jako zasada. Obecnie zasadą jest, iż obowiązek podatkowy powstaje w chwili wydania towaru lub wykonania usługi. Jest jednak tak wiele wyjątków (jak np. związany z wystawieniem faktury), że faktycznie zasada ta traci swoją wartość. Propozycja wiąże powstanie obowiązku podatkowego z upływem miesiąca, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, znacznie ograniczając tzw. szczególne momenty powstania obowiązku podatkowego. Projektowane regulacje odchodzą od szerokiego powiązania momentu powstania obowiązku podatkowego z datą wystawienia faktury. Tak określony moment powstania obowiązku podatkowego zostałby tylko w odniesieniu do świadczenia usług budowalnych lub budowalno-montażowych, dostawy książek drukowanych, oraz czynności polegających na drukowaniu książek. Jeżeli faktura nie zostałaby wystawiona obowiązek podatkowy powstawałby z końcem miesiąca, w którym upłynął termin na wystawienie faktury. Również z wystawieniem faktury miałby być powiązany obowiązek podatkowy w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów (z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy).
Dla niektórych istotna zapłata
Projekt przewiduje w pewnych przypadkach powiązanie momentu powstania obowiązku podatkowego z zapłatą. Taki sposób ustalenia może znaleźć zastosowanie np. do dostawy towarów na podstawie umowy komisu dokonanej przez komitenta komisantowi, czy też świadczenia na zlecenie sądów lub prokuratury.

Dalsze ograniczenia dotyczące samochodów
Projekt przewiduje przedłużenie do 31 grudnia 2013 r. ograniczeń w zakresie odliczenia VAT przy nabyciu samochodów osobowych oraz niektórych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony (60% kwoty podatku nie więcej niż 6 tys. zł). Utrzymane zostanie również wyłączenie prawa do odliczenia podatku przy nabyciu przez podatnika paliwa do samochodów osobowych.

Według MF, proponowane przedłużenie, podyktowane jest sytuacją ekonomiczną kraju i wynika z faktu, że Polska objęta jest działaniami Komisji Europejskiej mającymi na celu ograniczenie nadmiernego deficytu budżetowego.

Utrzymanie ograniczenia zostało przewidziane w otrzymanej przez Polskę decyzji wykonawczej Rady (2010/581/UE) z dnia 27 września 2010 r. do wprowadzenia do dnia 31 grudnia 2013 r. szczególnego środka stanowiącego odstępstwo od art. 26 ust. 1 lit. a) i art. 168 dyrektywy 2006/112/WE w sprawie
wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 256/24 z 30.09.2010). W zakresie paliw przeprowadzona została konsultacja z Komitetem do spraw VAT w celu przedłużenia tego rozwiązania do 31 grudnia 2013 r.