Kiedy opłata wstępna leasingu w koszty podatkowe?

Przeczytaj także: Umowa leasingu: opłata wstępna w koszty firmy?

Fiskus- rozliczenie proporcjonalne
W sądownictwie administracyjnym można wskazać utrwaloną linię orzeczniczą, iż opłata wstępna może być kosztem podatkowym jednorazowo w dacie poniesienia. Niemniej stanowisko prezentowane przez sądy administracyjne nie wpłynęło na rozstrzygnięcia organów podatkowych w przedmiotowej kwestii. W dalszym ciągu w licznych indywidualnych interpretacjach Ministra Finansów prezentowany jest w dalszym ciągu pogląd, zgodnie z którym opłata wstępna powinna być rozliczana proporcjonalnie do okresu trwania umowy leasingu. Tak wypowiedział się przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, w interpretacji indywidualnej z 14 marca 2011 r., sygn. ITPB3/423-716/10/PST, w której stwierdził, że "uiszczenie opłaty wstępnej jest warunkiem koniecznym skutecznego rozpoczęcia realizacji umowy leasingu, a więc skuteczności tej umowy, to - z uwagi na tę właśnie rolę - należy przyjąć, że jest to koszt dotyczący całej umowy i ściśle określonego czasu jej trwania z reguły przekraczającego rok podatkowy. Z tego względu przedmiotową opłatę (pierwszą ratę leasingową) należy zaliczać do kosztów uzyskania przychodów proporcjonalnie do czasu trwania umowy". Podobnie także najnowsze interpretacje: Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 14 października 2011 r., (sygn. LPB1/415-921/11-4/AA), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 12 grudnia 2011 r., (sygn. BPBI/2/423-1098/11/BG).

Zdaniem sądów opłata ma charakter samoistny
Jak jednak zauważają sądy, w przypadku gdy poniesienie opłaty jest warunkiem koniecznym do zawarcia umowy leasingu (brak jest wyraźnego zastrzeżenia umownego, że opłata wstępna jest opłatą na poczet usługi wykonywanej przez okres jej trwania), oraz wydania jej przedmiotu, nie można uznać, że dotyczy całego okresu, na jaki została zawarta umowa. Opłata ma wówczas charakter samoistny i nie jest przypisana do poszczególnych rat leasingowych. Taki pogląd wyraził Naczelny Sąd Administracyjny (dalej: „NSA”) w uchwale z 17 maja 2011 r. (sygn. II FSK 59/10), w treści której czytamy "opłata leasingowa powinna zostać zaliczona do kosztów jednorazowo, bez konieczności rozliczania jej w czasie. Dotyczy ona bowiem nie tyle samego trwania usługi leasingu, lecz w ogóle prawa do skorzystania z niego, skoro od jej uiszczenia uzależnione jest zawarcie umowy i wydanie przedmiotu leasingu".
Podobne wnioski wynikają z wyroków NSA: z 23 marca 2010 (sygn. II FSK 1733/08), jak również z 19 stycznia 2011 (sygn. I FSK 1546/09), czy też najnowszego orzeczenia z 14 listopada 2011 r. (sygn. II FSK 837/10). W analizowanej kwestii niejednokrotnie pozytywnie wypowiadają się również wojewódzkie sądy administracyjne (tak: WSA we Wrocławiu z 2 lutego 2011 r., sygn. I SA/Wr 1367/10, czy też WSA w Poznaniu z 9 czerwca 2011 r. sygn. I SA/Po 55/11).

Szansa na korzystne stanowisko
Zaliczenie opłaty wstępnej jednorazowo w koszty uzyskania przychodu może zostać zakwestionowane w przypadku ewentualnej kontroli. Niemniej jednak, uwzględniając najnowsze, korzystne dla podatników wyroki, takie jej rozliczenie jest zasadne. Najlepiej byłoby jednak, aby podatnik wystąpił z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. W przypadku negatywnej interpretacji, opłacalne byłoby przeniesienie sprawy na poziom sądowy. Wydaje się bowiem, że możliwe jest uzyskanie korzystnego rozstrzygnięcia już na etapie postępowania przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym (czas oczekiwania od momentu wystąpienia z wnioskiem do czasu wyroku około 9 miesięcy).