Umowa zlecenie: stawka podatku a drugi próg podatkowy

Przeczytaj także: Rozliczenie podatkowo składkowe umowy zlecenia

Rozpatrzmy następującą sytuację: Jan Kowalski pracuje w oparciu o umowę zlecenie w firmie X (okres styczeń – październik 2012 r.). Wynagrodzenie z tego tytułu jest mu wypłacane za okresy miesięczne, zleceniodawca oblicza zaliczkę na podatek wg stawki 18%. W miesiącu maju wartość wypłaconego w tym roku wynagrodzenia przekroczy górną granicę pierwszego progu podatkowego. Jak w takiej sytuacji winna się zachowa firma X jako płatnik? – nadal stosować najniższą stawkę podatku, od nadwyżki ponad pierwszy próg zastosować stawkę 32%, czy może stosować ją dopiero do następnego wypłacanego wynagrodzenia?

Wskazane wyżej wynagrodzenie zleceniobiorcy stanowi dla niego przychód z działalności wykonywanej osobiście. Art. 13 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof) mówi bowiem, że w tym źródle przychodów mieszczą się m.in. przychody z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub o dzieło, uzyskiwane od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, o ile umowy te nie są zawierane przez podatnika (zleceniobiorcę) w ramach prowadzonej przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej.

Zasady obliczania zaliczki na podatek dochodowy od takich przychodów reguluje natomiast art. 41 updof. Mówi on mianowicie, że zleceniodawca dokonujący świadczeń m.in. z tytułu działalności określonej w art. 13 pkt 8 updof, jest obowiązany jako płatnik pobierać zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o koszty uzyskania przychodów oraz potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenie zdrowotne, najniższą stawkę podatku określoną w skali podatkowej. Tak ustaloną zaliczkę następnie zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne podlegającej odliczeniu (pobranej przez płatnika ze środków podatnika – art. 41 ust. 1a updof).
Art. 41a updof mówi natomiast, że płatnicy, o których mowa wyżej, na wniosek podatnika obliczają i pobierają w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy, stosując zamiast najniższej stawki określonej w skali podatkowej, wyższą stawkę podatku określoną w tej skali.

Z powyższego wynika zatem, że ustawa o podatku dochodowym wiąże zleceniodawcę do stosowania do wypłacanych świadczeń za zlecone prace najniższej stawki podatku przewidzianej w skali podatkowej i to nawet wówczas, gdy wypłacone z tego tytułu wynagrodzenie istotnie przekracza górną granicę pierwszego progu podatkowego. Wyższą stawkę podatku płatnik stosuje jedynie na wniosek zleceniobiorcy (przy czym wniosek ten wiąże płatnika). Oczywiście w takim przypadku nie ma dowolności co do wysokości stawki podatku – ta także musi być określona w skali podatkowej.

Wracając do naszego przykładu firma X jest zobowiązana pobierać od wypłacanego Kowalskiemu wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia zaliczkę na podatek dochodowy liczoną wg stawki 18%, chyba że ten złoży firmie wniosek, aby zaliczkę tę obliczać pobierać wg stawki 32%.

Warto także wspomnieć, iż mimo stosowania przez płatnika do wypłacanych kwot wynagrodzenia najniższej stawki podatku, w zeznaniu rocznym uzyskany w ten sposób dochód podatnik i tak będzie musiał opodatkować na zasadach ogólnych wg skali podatkowej, a co za tym idzie, od nadwyżki ponad górną granicę pierwszego progu podatkowego obliczyć podatek wg stawki 32%.