Kasa fiskalna: nieodpłatne przekazania towarów

Przeczytaj także: Obowiązkowa rezerwowa kasa fiskalna?

Nieodpłatne przekazania towarów, przy nabyciu których przysługiwało prawo do odliczenia VAT, są dla celów VAT traktowane analogicznie jak sprzedaż, czyli zazwyczaj czynność ta jest opodatkowana. Należy ją udokumentować fakturą wewnętrzną (art. 106 ust. 7 ustawy o VAT). Na zasadzie wyjątku nie podlega opodatkowaniu VAT przekazanie drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości i próbek (art. 7 ust. 3 ustawy o VAT).

Transakcje nieodpłatne a obowiązek ewidencjonowania w kasie fiskalnej
W kasie fiskalnej ewidencjonuje się sprzedaż dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych. Oznacza to, że nie trzeba ewidencjonować czynności wykonanych dla innych przedsiębiorców. Dotyczy to również transakcji nieodpłatnych.

WAŻNE: Nieodpłatne przekazania towarów dla innych przedsiębiorców nie podlegają ewidencjonowaniu w kasie fiskalnej, bez względu na ich wartość i rodzaj przekazywanego towaru.

Pewne wątpliwości są w przypadku, gdy towary wydawane są nieodpłatnie osobom prywatnym. Czy takie wydania podlegają ewidencjonowaniu w kasie rejestrującej? Wydawać by się mogło, że nie (bez względu na rodzaj wydawanego towaru), bo w kasie rejestrującej ewidencjonuje się obrót, czyli kwotę należną z tytułu sprzedaży, a przy czynnościach nieodpłatnych nie ma "kwoty należnej". Tymczasem inne wnioski można wysnuć z analizy przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. nr 138, poz. 930). Gdyby bowiem uznać, że do czynności nieodpłatnych przepisy tego rozporządzenia nie mają zastosowania, niepotrzebna byłaby poz. 44 w załączniku do ww. rozporządzenia. W pozycji tej - jako zwolnione z ewidencjonowania do 31 grudnia 2012 r. (w związku z § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia) - wymieniono m.in. czynności, o których mowa w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, czyli nieodpłatne przekazania towarów, które traktowane są analogicznie jak odpłatna dostawa towarów. To może oznaczać, że pomimo iż przy nieodpłatnym przekazaniu towaru obrót nie powstaje, to jednak czynność ta objęta jest regulacjami dotyczącymi obowiązku stosowania kasy fiskalnej, z tym że na podstawie odrębnych przepisów jest zwolniona z ewidencjonowania.
Bez znaczenia byłoby jednak, czy czynność nie podlega w ogóle ewidencjonowaniu, czy jest zwolniona z ewidencjonowania, gdyby nie § 4 ust. 1 ww. rozporządzenia, który wymienia transakcje, dla których zwolnień z ewidencjonowania nie stosuje się. Dotyczy to m.in. dostawy:

• sprzętu radiowego, telewizyjnego i telekomunikacyjnego, z wyłączeniem lamp elektronowych i innych elementów elektronicznych oraz części do aparatów i urządzeń do operowania dźwiękiem i obrazem, anten (PKWiU ex 26 i ex 27.90),
• sprzętu fotograficznego, z wyłączeniem części i akcesoriów do sprzętu i wyposażenia fotograficznego (PKWiU ex 26.70.1),
• wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, która nie może korzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT,
• płyt CD, DVD, kaset magnetofonowych, taśm magnetycznych (w tym kaset wideo), dyskietek, kart pamięci, kartridżów, itp.,
• wyrobów tytoniowych (PKWiU 12.00), napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%, bez względu na symbol PKWiU (nie dotyczy towarów przekazywanych na pokładach samolotów).

Odczytując zatem literalnie przepisy rozporządzenia, należałoby dojść do wniosku, że zazwyczaj nieodpłatnych przekazań towarów nie ewidencjonuje się w kasie fiskalnej, gdyż korzystają one ze zwolnienia z ewidencjonowania. Jeżeli jednak przedmiotem przekazania osobie prywatnej czy rolnikowi ryczałtowemu jest np. płyta CD czy DVD, telewizor, aparat fotograficzny, alkohol czy biżuteria, czynność ta powinna być zaewidencjonowana w kasie fiskalnej.

Takie też stanowisko prezentują organy podatkowe, np. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach (interpretacja indywidualna z 21 maja 2009 r., nr IBPP1/443-475/09/AZb), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy (interpretacja indywidualna z 28 października 2008 r., nr ITPP1/443-673b/08/KM), czy Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu (interpretacja indywidualna z 26 sierpnia 2008 r., nr ILPP2/443-482/08-4/JK).