Zaległość podatkowa = postępowanie egzekucyjne?

Przeczytaj także: Napaść na podatnika nie zwalnia go z zapłaty podatku

Uruchomienie procedury udzielenia ulg w zapłacie zaległości podatkowej jest, co do zasady, uzależnione od złożenia przez podatnika wniosku w tym zakresie.

Możliwość działania w tym zakresie przez organ podatkowy z urzędu ograniczona została do kilku wyjątkowych sytuacji, m. in. takich, w których:

• zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne, lub
• kwota zaległości podatkowej nie przekracza pięciokrotnej wartości kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym (art. 67d op).

W przypadku, gdy fiskus pozytywnie rozpatrzy wniosek o odroczenie terminu zapłaty bądź o rozłożenie na raty zaległości podatkowej, podatnik będzie zmuszony uiścić także opłatę prolongacyjną. Stawka tej opłaty wynosi 50% stawki odsetek za zwłokę (art. 57 § 2 op). Opłata prolongacyjna wpłacana jest w odroczonym terminie płatności bądź w terminie płatności każdej z rat.

W odróżnieniu od odsetek za zwłokę z tytułu nieterminowych wpłat należności podatkowych, opłata prolongacyjna stanowi koszt uzyskania przychodów, potrącany w dacie poniesienia. Warunkiem jej rozliczenia w rachunku podatkowym jest faktyczna zapłata.
Potwierdzały to w swoich wyjaśnieniach organy podatkowe.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie udzielenia ulgi ma postać decyzji, od której – w razie, gdyby była niekorzystna dla podatnika – przysługuje odwołanie.

WARUNKI WSZCZĘCIA POSTĘPOWANIA EGZEKUCYJNEGO

Egzekucja administracyjna może być wszczęta, jeżeli wierzyciel, po upływie terminu do wykonania przez zobowiązanego obowiązku, przesłał mu pisemne upomnienie, zawierające wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego, chyba że przepisy szczególne inaczej stanowią. Postępowanie egzekucyjne może być wszczęte dopiero po upływie 7 dni od dnia doręczenia tego upomnienia (art. 15 upea).

Musisz wiedzieć, że przepisy przewidują też sytuacje, w których upomnienie nie jest konieczne. I tak, wierzyciel może wszcząć postępowanie egzekucyjne bez wcześniejszego upomnienia, gdy:

• należność pieniężna została określona w orzeczeniu (np. decyzji wymiarowej organu podatkowego),
• zobowiązany ma ustawowy obowiązek obliczenia lub uiszczenia należności pieniężnej bez wezwania, z wyjątkiem zobowiązań wynikających ze składanych deklaracji,
• egzekucja dotyczy kosztów upomnienia i kosztów egzekucyjnych.

Jeżeli wyznaczony w upomnieniu termin upłynie bezskutecznie, organ egzekucyjny (którym jest m.in. naczelnik urzędu skarbowego – zob. art. 19 upea) wystawi tytuł wykonawczy. Co do zasady, wszczęcie egzekucji następuje z chwilą doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego (art. 26 § 5 upea).

Szczegółowy wzór tytułu wykonawczego został określony w rozporządzeniu Ministra Finansów z 22 listopada 2001 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. nr 137, poz. 1541 ze zm.).

Do tytułu wykonawczego wierzyciel dołącza dowód doręczenia upomnienia, a jeżeli doręczenie upomnienia nie było wymagane, podaje w tytule wykonawczym podstawę prawną braku tego obowiązku.

Jeżeli egzekucja należności podatkowych będzie prowadzona zarówno z majątku wspólnego dłużnika i jego małżonka, jak i z ich majątków osobistych, tytuł wykonawczy powinien być wystawiony na oboje małżonków.


Czasopismo "Rachunkowość dla Praktyków" to praktyczne wskazówki dotyczące najnowszych zmian w podatkach, rachunkowości i ubezpieczeniach społecznych, przeznaczone dla doświadczonych księgowych i głównych księgowych, dla kogoś takiego jak Ty!