Usługi transportowe w deklaracji VAT (UE)

Przeczytaj także: Import usług: rozliczenie VAT gdy podatnik zwolniony

Usługi transportowe, świadczone na rzecz podatnika, podlegają opodatkowaniu tam, gdzie ma siedzibę tudzież miejsce stałego prowadzenia działalności gospodarczej ich nabywca. Tym samym, jeżeli przykładowo nabywcą jest podatnik z innego kraju członkowskiego, czy też państwa trzeciego, w kraju nabywcy będą one opodatkowane i to nawet wówczas, gdy usługi takie świadczy podmiot krajowy, zaś transport przebiega w całości lub części przez terytorium Polski.

Z drugiej strony, gdy usługa taka jest świadczona na rzecz nabywcy z Polski, tutaj podlega opodatkowaniu bez względu na to, z jakiego państwa pochodzi jej świadczeniodawca. Jak już podkreślono wcześniej, usługi takie należy wykazać w deklaracji VAT. Sposób ich ujęcia jednak będzie różny w zależności od tego kto i na czyją rzecz usługi takie świadczy.

Usługi transportu świadczone przez podmiot krajowy na rzecz innego podmiotu krajowego
Najprostsza z sytuacji występuje wtedy, gdy zarówno zleceniodawca jak i zleceniobiorca usługi transportowej są polskimi podatnikami VAT. W takim bowiem przypadku usługa ta podlega opodatkowaniu w Polsce. Świadczący usługę wykazuje z tego tytułu w deklaracji VAT-7, VAT-7K albo VAT-7D (co do zasady obliczony wg stawki podstawowej, chyba że mamy do czynienia z transportem międzynarodowym, do którego ma zastosowanie stawka 0%) podatek należny, zaś nabywca podatek naliczony podlegający odliczeniu (o ile przysługuje mu prawo do odliczenia tego podatku).

Usługa świadczona przez polskiego podatnika na rzecz kontrahenta unijnego i spoza UE
Inaczej rozliczenie VAT wygląda w przypadku świadczenia takiej usługi na rzecz kontrahenta unijnego, zarejestrowanego na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych. W takiej bowiem sytuacji usługa transportowa podlega opodatkowaniu w kraju nabywcy a nie Polsce. Jej wartość polski podatnik winien jednak wykazać w składanej deklaracji VAT.
Gdzie dokładnie ją ująć? Służy ku temu przede wszystkim pozycja 21 deklaracji (Dostawa towarów oraz świadczenie usług poza terytorium kraju). W takich przypadkach z reguły wartość świadczonych usług należy wykazać także w pozycji 22 deklaracji (świadczenie usług, o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy). Warto przy tym pamiętać, że polski przedsiębiorca dokonujący świadczenia usług na rzecz kontrahentów unijnych winien także zarejestrować się na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych (poprzez wypełnienie odpowiednich rubryk zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R). Wartość świadczonych na rzecz unijnych kontrahentów usług transportowych podlega ponadto wykazaniu w informacji podsumowującej VAT-UE. Co ważne, obowiązek wykazania w informacji podsumowującej wartości usług transportowych, świadczonych na rzecz kontrahenta z UE, ciąży także na podatniku korzystającym ze zwolnienia podmiotowego w podatku VAT.

Jeżeli natomiast usługi takie świadczone są na rzecz podatnika spoza Unii Europejskiej, także nie podlegają one opodatkowaniu w Polsce, a w kraju nabywcy, z tym że w deklaracji VAT świadczący je podatnik wykazuje ich wartość jedynie w pozycji 21 deklaracji. Ich wartość nie jest podawana oczywiście w informacji podsumowującej VAT-UE (jako że ta dotyczy jedynie transakcji wewnątrzwspólnotowych).

Usługa transportowa nabywana przez polskiego podatnika VAT od kontrahenta z zagranicy
Sytuacja wygląda zgoła inaczej w przypadku, gdy to podmiot zagraniczny świadczy usługę transportową na rzecz podatnika polskiego. Usługa taka podlega opodatkowaniu w Polsce i to na nabywcy ciąży obowiązek rozliczenia podatku VAT z tego tytułu (zarówno po stronie podatku należnego wg właściwej w kraju stawki podatku jak i naliczonego), jako importu usług.

W zakresie podatku należnego import usług podlega wykazaniu przede wszystkim w deklaracji VAT-7, VAT-7K albo VAT-7D w pozycjach 37 i 38 (Import usług). Dodatkowo, jeżeli usługa transportowa nabyta jest od podatnika podatku od wartości dodanej (z innego państwa członkowskiego UE), jej wartość należy powtórzyć w pozycjach 39 i 40 deklaracji VAT (nabycie od podatników podatku od wartości dodanej usług, do których stosuje się art. 28b ustawy).
Natomiast po stronie podatku naliczonego wartość importu usług co do zasady jest wykazywana w pozycjach 51 i 52 deklaracji (Nabycie towarów i usług pozostałych). Oczywiście podatek naliczony podlegający odliczeniu z tytułu importu usług można wykazać jedynie wówczas, gdy podatnik ma prawo do tego odliczenia, zaś podatek należny musi być wykazany bezwzględnie.

Wartości importu usług nabytych od kontrahentów unijnych nie wykazuje się natomiast w informacji podsumowującej VAT-UE (w przeciwieństwie do usług świadczonych).

Import usług transportowych u podatnika zwolnionego
Rozliczenie podatku VAT z tytułu importu usług ciąży nie tylko na czynnych podatnikach VAT, ale także i korzystających ze zwolnienia, którzy co do zasady nie składają deklaracji na potrzeby tego podatku. Miejsce ich świadczenia (opodatkowania) określa się tutaj bowiem na takich samych zasadach. Niestety w takim przypadku podatnik jest zobowiązany do wykazania i zapłaty podatku należnego z tytułu importu usług, zaś nie może go odliczyć.

A na jakim formularzu rozliczenia należy dokonać? W przypadku gdy wykazywany jest jedynie import usług, prawidłową jest deklaracja VAT-9M. Jeżeli natomiast obok importu usług podatnik rozlicza także wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, ich wartości wykazywane są na deklaracji VAT-8