PIT 2011: Które ulgi i preferencje podatkowe najpierw?

Przeczytaj także: PIT 2011: odliczenie darowizny gdy przelew bankowy

Rozpatrzmy następującą sytuację: W 2011 r. podatnik prowadził jedynie działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych. Rok wcześniej na tej działalności poniósł stratę. Wychowuje on także samotnie swojego małoletniego syna. W rozliczeniu PIT za 2011 r. chciałby rozliczyć się wspólnie z nim, odliczyć stratę z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej poniesioną rok wcześniej jak też odliczyć ulgę na dzieci. Uzyskany dochód jest jednak za niski, aby mógł on w pełni skorzystać z tych trzech preferencji. Z czego zatem powinien zrezygnować, aby stracić najmniej?

Przypomnijmy w skrócie, na czym polegają poszczególne preferencje i odliczenia wskazane wyżej. I tak art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof) mówi, że m.in. od dochodów rodzica, który w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci małoletnie, podatek może być określony, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci. Preferencja ta daje przede wszystkim możliwość uwzględnienia w zeznaniu rocznym osoby samotnie wychowującej dziecko tzw. drugiej kwoty wolnej od podatku, co w konsekwencji powoduje zmniejszenie samego podatku o 556,02 zł (o ile możliwe jest pełne uwzględnienie tej kwoty). Dodatkowo wspólne rozliczenie z dzieckiem pozwala podatnikom uzyskującym dochód w wysokości przekraczającej pierwszy próg podatkowy (a więc 85 528 zł) opodatkować go w całości (lub w większej części) 18% stawką podatku dochodowego. Jest to możliwe właśnie dzięki specjalnemu sposobowi ustalania tego podatku przez osoby rozliczające się wspólnie z dzieckiem.

Co się z kolei tyczy straty podatkowej, podstawowe jej regulacje znalazły się w art. 9 updof i wskazuję one przede wszystkim, że o wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, można obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty powstałej straty. Stratą jest natomiast różnica między uzyskanymi w danym roku przychodami z danego źródła, a kosztami ich uzyskania, gdy koszty te są wyższe od osiągniętych przychodów.

Jeżeli natomiast chodzi o ulgę na dzieci, w większości została ona uregulowana w art. 27f updof. Przepis ten wskazuje m.in., iż od podatku dochodowego obliczonego wg skali podatkowej, pomniejszonego o składki na ubezpieczenie zdrowotne, podatnik ma prawo odliczyć kwotę stanowiącą 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym wykonywał władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem. Maksymalne odliczenie z tego tytułu dotyczące jednego roku podatkowego (2011) i w stosunku do jednego dziecka wynosi 1 112,04 zł.

Jak nietrudno zauważyć, każda z wyżej opisanych preferencji różni się od pozostałych. Pierwsza dotyczy sposobu obliczania podatku dochodowego, druga wskazuje na odliczenie od dochodu, zaś trzecia na odliczenie od podatku. Warunki ich stosowania także są różne.

Podatnik, który ma prawo do wszystkich trzech, lecz którego dochód nie pozwala na pełne skorzystanie z nich, powinien się zastanowić, którą preferencję przy wypełnianiu rocznego PIT 2011ograniczyć, aby stracić najmniej. Rozpatrując przytoczone wyżej preferencje z tego punktu widzenia, jako ostatnie, z czego podatnik winien skorzystać, to odliczenie straty podatkowej. Dlaczego?

Trzeba bowiem pamiętać, że ustawodawca daje aż pięć kolejnych lat podatkowych na rozliczenie takiej straty. Warto zatem zostawić ją sobie na później. Na lata następne nie można natomiast przenieść odliczenia z tytułu ulgi na dzieci. Podobnie jest w przypadku rozliczenia w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci. Taki sposób rozliczenie podatku dotyczy konkretnego roku.