Bezpłatny program komputerowy: przychód firmy?

Przeczytaj także: Podatek od licencji know-how

Firmy tworzące oprogramowanie komputerowe, oprócz wersji komercyjnych, tworzą także programy, które następnie są udostępniane w Internecie nieodpłatnie. Zazwyczaj mają one ograniczone możliwości, niemniej w mniejszych firmach są wystarczające do wykonywania określonych zadań. Ponieważ są to narzędzia darmowe, przedsiębiorcy z nich chętnie korzystają. Rodzi się tutaj jednak pytanie, czy w takim przypadku nie należy ustalić przychodu firmy z tytułu nieodpłatnych świadczeń?

Art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof) mówi bowiem, że przychodem z działalności gospodarczej jest m.in. wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 125.

Art. 21 ust. 1 pkt 125 updof mówi, że z podatku dochodowego jest zwolniona wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn (za wyjątkiem świadczeń otrzymywanych na podstawie stosunku pracy, pracy nakładczej lub na podstawie umów będących podstawą uzyskiwania przychodów zaliczonych do źródła jakim jest działalność wykonywana osobiście).

Zgodnie zatem z przytoczonymi przepisami powstają zasadne wątpliwości, czy aby czasem od wykorzystywanego w prowadzonej działalności gospodarczej udostępnionego nieodpłatnie w Internecie programu komputerowego nie należy wykazać przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym?

W pierwszej kolejności trzeba pamiętać, że jeżeli dany program komputerowy jest udostępnianym dla wszystkich internautów na tych samych zasadach tj. nieodpłatnie, jego zamieszenie w sieci nie stanowi oferty skierowanej do konkretnego użytkownika.

Sposób ustalania wartości pieniężnej nieodpłatnych świadczeń (innych aniżeli świadczenia w naturze), został podany w art. 11 ust. 2a updof. Mówi on mianowicie, że wartość tę ustala się:

1. jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
2. jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu;
3. jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
4. w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Jedyny punkt, który mógłby mieć zastosowanie w naszym przypadku, to pkt 4. Trzeba jednak pamiętać, że program jest udostępniany nieodpłatnie wszystkim. Trudno zatem podnosić, że należy dokonać wyceny nieodpłatnego świadczenia na jego podstawie. Tym samym, zdaniem autora nie powstanie tutaj po stronie przedsiębiorcy przychód podlegający opodatkowaniu z tytułu użytkowania takiego programu.