Towar jako środek trwały: różnice kursowe

Przeczytaj także: Środki trwałe jako towary handlowe a koszty podatkowe

Rozpatrzmy następującą sytuację: Przedsiębiorca zajmuje się handlem maszynami budowlanymi jak też świadczy usługi budowlane. W styczniu 2012 r. kupił z Niemiec maszynę, która w pierwotnych założeniach miała zostać odsprzedana. Potraktowano ją zatem jako towar handlowy, w związku z czym została ujęta w kolumnie 10 księgi. Cena maszyny była określona w euro, w związku z czym w chwili zapłaty za nią powstały różnice księgowe, które także zostały ujęte w księdze podatkowej. Dodatkowo transportu tej maszyny z Niemiec do Polski dokonała zewnętrzna firma transportowa, która za tę czynność obciążyła naszego przedsiębiorcę. Faktura za transport także została zaksięgowana w księdze podatkowej. Przedsiębiorca obecnie (marzec 2012 r.) podjął decyzję, że maszyna ta nie będzie sprzedana, a uzna ją jako środek trwały prowadzonej firmy i będzie używał do świadczenia usług budowlanych. Jak ustalić w takim przypadku jej wartość początkową oraz jakich operacji należy dokonać w księdze podatkowej w związku z przekwalifikowaniem przedmiotowej maszyny z towaru handlowego na środek trwały?

Przekwalifikowanie towaru handlowego na środek trwały z naszego przykładu wymaga dokonania kilku operacji w księdze podatkowej w miesiącu tego przekwalifikowania, czyli marcu. W pierwszej kolejności należy wartość tego składnika majątku wyksięgować z kolumny 10 księgi (ze znakiem minus lub na czerwono) oraz ująć go w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Począwszy od miesiąca kwietnia (czyli następującego po miesiącu, w którym składnik majątku został wprowadzony do środków trwałych) rozpocznie się jego amortyzacja (chyba że podatnik ma prawo do amortyzacji jednorazowej i zamierza z niej skorzystać w stosunku do tego środka trwałego – w takim bowiem przypadku jednorazowy odpis amortyzacyjny możliwy jest już w miesiącu marcu).

Aby dokonać powyższego konieczne jednak jest ustalenie wartości początkowej tego środka trwałego. Przypomnijmy że tą w razie odpłatnego nabycia jest cena nabycia, przez którą rozumie kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Cenę nabycia koryguje się przy tym o różnice kursowe, naliczone do dnia przekazania do używania środka trwałego.

O powyższym mówią art. 22g ust. 1 pkt 1, ust. 3 i ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W naszym przypadku przedmiotowy składnik majątku został przetransportowany przez firmę zewnętrzną z Niemiec do Polski, za co firma ta obciążyła przedsiębiorcę. Tym samym koszty tego transportu powiększą wartość początkową przedmiotowego środka trwałego i też należy je w miesiącu marcu 2012 r. wyksięgować ze znakiem minus (lub na czerwono) z księgi podatkowej. Od transakcji zakupu maszyny wystąpiły ponadto różnice kursowe, które także zostały już zaksięgowane w księdze. One także wpłyną na wartość początkową środka trwałego. Przypomnijmy w tym miejscu, że ujemne różnice kursowe są obecnie ujmowane w ciężar kosztów uzyskania przychodu, zaś dodatnie różnice kursowe są traktowane jako przychód.

Jeżeli powstałe różnice kursowe były dodatnie, pomniejszą one wartość początkową środka trwałego. Gdyby natomiast były one ujemne, spowodują wzrost tej wartości początkowej.