Amortyzacja jednorazowa samochodu w leasingu?

Przeczytaj także: Leasing samochodu: ulepszenie a inwestycja w obcych środkach trwałych

Zgodnie z art. 22k ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (daje updof), podatnicy, w roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność oraz mali podatnicy, mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych, z wyłączeniem samochodów osobowych, w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50.000 euro łącznej wartości tych odpisów.

Wyżej przytoczony przepis zawiera kilka istotnych kwestii. Pierwsza dotyczy grona podatników nim objętych. Otóż amortyzacja jednorazowa to przywilej przysługujący jedynie dwom grupom podatników: małym podatnikom (przypomnimy, że do tych zaliczają się ci, u których wartość przychodu ze sprzedaży, łącznie z podatkiem VAT, w poprzednim roku nie przekroczyła kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro; w 2012 małym podatnikiem jest zatem ten, u którego przychód zdefiniowany wcześniej nie przekroczył w roku 2011 kwoty 5 324 000 zł) oraz podatnikom rozpoczynającym w danym roku podatkowym działalność gospodarczą.

Druga kwestia wskazuje, jakie składniki majątku podlegają amortyzacji jednorazowej. Otóż są to środki trwałe zaliczone do grupy KŚT 3-8 z bezpośrednim wyłączeniem samochodów osobowych. Zamortyzować w ten sposób nie można zatem jedynie nieruchomości (budynki, budowle, grunty) oraz wskazanych wcześniej pojazdów uznawanych za samochody osobowe. Warto przy tym pamiętać, że ustawodawca na cele podatku dochodowego przewidział odrębną definicją takich pojazdów. Amortyzacji jednorazowej nie podlegają także wartości niematerialne i prawne.

W przytoczonym przepisie ustawodawca zawarł także limit, do wysokości którego dane środki trwałe mogą zostać zamortyzowane jednorazowo. Otóż wartość takiej amortyzacji nie może przekroczyć równowartości 50 000 euro. Po przeliczeniu na złote polskie w roku 2012 limit ten wynosi 222 000 zł. Co ważne, nie wlicza się tutaj środków trwałych o wartości nieprzekraczającej 3 500 zł, o czym mówi art. 22k ust. 9 updof.

Amortyzacji jednorazowej podlegają środki trwałe. Tymi natomiast są co do zasady stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

1. budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
2. maszyny, urządzenia i środki transportu,
3. inne przedmioty

- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu. Tak stanowi art. 22a ust. 1 updof.

W art. 22a ust. 2 pkt 3 updof ustawodawca wskazał przy tym, że środkami trwałymi są także składniki majątku wymienione wyżej, niestanowiące własności lub współwłasności podatnika, wykorzystywane przez niego na potrzeby związane z prowadzoną działalnością na podstawie umowy określonej w art. 23a pkt 1, zawartej z właścicielem lub współwłaścicielami tych składników - jeżeli zgodnie z przepisami rozdziału 4a odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający (leasingobiorca).

Żaden z przepisów podatkowych nie wskazuje ponadto, że do leasingowych środków trwałych nie ma zastosowania przytoczony na początku art. 22k ust. 7 updof odnoszący się do amortyzacji jednorazowej. Co za tym idzie, słusznym wydaje się być stanowisko, zgodnie z którym jednorazowych odpisów amortyzacyjnych można dokonywać od takich składników majątku, o ile mieszczą się one w grupach 3-8 KŚT za wyjątkiem samochodów osobowych. Co za tym idzie, amortyzacji jednorazowej można dokonać m.in. w stosunku do leasingowanych samochodów ciężarowych (te znajdują się pod symbolem 742 KŚT).

Oczywiście leasing taki musi spełniać wymogi leasingu finansowego zgodnie z przepisami updof, co jest niezbędne do tego, aby korzystający mógł dokonywać od przedmiotu leasingu odpisów amortyzacyjnych. Przypomnijmy, że zgodnie z art. 23f ust. 1 updof umowa leasingu w takim przypadku winna spełniać łącznie następujące warunki:

1. musi być zawarta na czas oznaczony;
2. suma ustalonych w umowie leasingu opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, powinna odpowiadać co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych;
3. powinna zawierać postanowienie, że w podstawowym okresie umowy leasingu odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający.

Na zakończenie dodajmy, że wartość początkową takiego środka trwałego korzystający powinien ustalić zgodnie z przepisami odnoszącymi się do nabycia środków trwałych w drodze kupna (a więc wartością początkową będzie tutaj cena nabycia ustalona zgodnie z art. 22g ust. 3 updof).

Definicja samochodu osobowego na potrzeby podatku dochodowego
Zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2012 r. ilekroć w przepisach updof jest mowa o samochodzie osobowym - oznacza to pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą, z wyjątkiem:

1. pojazdu samochodowego mającego jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanego na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van;
2. pojazdu samochodowego mającego więcej niż jeden rząd siedzeń, które oddzielone są od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i u którego długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi, przekracza 50% długości pojazdu; dla obliczenia proporcji, o której mowa w zdaniu poprzednim, długość pojazdu stanowi odległość pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a tylną krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona w linii poziomej wzdłuż pojazdu pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a punktem wyprowadzonym w pionie od tylnej krawędzi podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków;
3. pojazdu samochodowego, który ma otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków;
4. pojazdu samochodowego, który posiada kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu;
5. pojazdu samochodowego będącego pojazdem specjalnym w rozumieniu przepisów prawa o ruchu drogowym o przeznaczeniach wymienionych w załączniku do niniejszej ustawy.

W przypadku pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony spełnienie wymagań określonych w 1 pkt 1-4, pozwalających na niezaliczenie danego pojazdu samochodowego do samochodów osobowych, stwierdza się na podstawie dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów, potwierdzonego zaświadczeniem wydanym przez tę stację, oraz dowodu rejestracyjnego pojazdu, zawierającego właściwą adnotację o spełnieniu tych wymagań.