Interpretacja prawa podatkowego jako ochrona

Przeczytaj także: Zmiany w Ordynacji podatkowej: zasady wydawania interpretacji

Prawo podatkowe to dla wielu podatników trudny orzech do zgryzienia. Wśród wielu przepisów niejednokrotnie ciężko jest jednoznacznie stwierdzić, jak należy postępować w konkretnej sytuacji. Dodatkowo sytuację komplikuje groźba różnego rodzaju kar podatkowych, wynikających z niewłaściwego zastosowania regulacji prawnych nie wspominając o odsetkach.

Na szczęście, aby umożliwić podatnikom prawidłowe zrozumienie obowiązujących przepisów, a w konsekwencji wywiązywanie się z ciążących na nich obowiązków podatkowych, ustawodawca przewidział możliwość uzyskania indywidualnej pomocy. Minister Finansów, a w praktyce jeden z pięciu organów podatkowych upoważnionych w jego imieniu – tj. dyrektor izby skarbowej w Bydgoszczy, Katowicach, Warszawie, Poznaniu i Łodzi - udziela indywidualnych interpretacji podatkowych. Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej podlega opłacie w wysokości 40 zł od jednego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Organ na rozstrzygnięcie ma 3 miesiące. Po upływie tego okresu uznaje się, że rację miał wnioskodawca.

To co jest i to co będzie
Indywidualna interpretacja podatkowa może dotyczyć zarówno stanu faktycznego jak też i zdarzenia przyszłego. Zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny, chociaż gdy jest ona pozytywna organ może odstąpić od uzasadnienia. W razie negatywnej oceny interpretacja indywidualna zawiera wskazanie prawidłowego stanowiska wraz z uzasadnieniem prawnym. Oznacza to, że podatnik, który zwrócił się z prośbą o przedstawienie opinii organu podatkowego w związku z zaistniałym problemem, otrzymuje objaśnienie obowiązujących przepisów podatkowych z uwzględnieniem okoliczności, jakie mają miejsce w jego przypadku.

Nie wiąże ale nie szkodzi
Warto zauważyć, że wydana interpretacja indywidualna nie jest wiążąca. Podatnik może, ale nie musi z niej skorzystać. Jednocześnie gdy z rozstrzygnięciem się nie zgadza może wnieść skargę do sądu administracyjnego. A wszystko po to by uzyskać ochronę.

Zastosowanie się do jej treści nie może szkodzić wnioskodawcy. W związku z tym, niezależnie od niekorzystnych np. wyników kontroli podatkowej w zakresie związanym z zastosowaniem się do interpretacji, która uległa zmianie, lub interpretacji nieuwzględnionej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej, nie może zostać wszczęte postępowanie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe oraz nie nalicza się odsetek za zwłokę.

Jednak gdy interpretacja dotyczy stanu faktycznego, którego obowiązek rozliczenia na gruncie podatkowym powstał przed doręczeniem interpretacji, to zastosowanie się do niej nie zwalnia z obowiązku zapłaty podatku.

Nie zapłacisz podatku tylko w jednym okresie rozliczeniowym
Zastosowanie się do interpretacji, która następnie została zmieniona lub nie została uwzględniona w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej, powoduje zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku w zakresie wynikającym ze zdarzenia będącego przedmiotem oceny. Stanie się tak, gdy przyczyną złego rozliczenia było zastosowanie się do interpretacji. Same skutki podatkowe, za które uznaje się moment powstania obowiązku podatkowego muszą jednak mieć miejsce dopiero po doręczeniu interpretacji. Jednak zwolnienie to dotyczy tylko okresu rozliczeniowego, w którym otrzymana została interpretacja (miesięcznego, kwartalnego np. VAT, rocznego np. podatek dochodowy, od nieruchomości).

Uwaga! Jeśli np. po kontroli podatkowej fiskus wydaje decyzję to ustali wysokość podatku zgodnie z prawem (niezależnie od interpretacji). Podatnik powinien złożyć wniosek o określenie zakresu zwolnienia z obowiązku zapłaty podatku.

Indywidualna interpretacja daje gwarancję, ale tylko dla wnioskodawcy
Pomimo, iż wydane interpretacje podlegają publikacji i są ogólnodostępne na stronie internetowej Ministerstwa Finansów, należy pamiętać, że interpretacja podatkowa stanowi ochronę tylko w stosunku do podatnika, który wystąpił o jej wydanie w swojej konkretnej sprawie. Nie można zatem powołać się na orzeczenie wydane na kogoś innego, niezależnie od tego, czy przedstawiony problem oraz stan faktyczny są identyczne. Każda interpretacja jest bowiem traktowana indywidualnie, a jej wykładnia może stanowić jedynie wskazówkę dla innych podatników, ukazując kierunek w którym idzie fiskus.


Elżbieta Węcławik, Małgorzata Jawińska