Osoba współpracująca: ubezpieczenie zdrowotne w PIT 2011

Przeczytaj także: Zwrot składek ZUS w rozliczeniu rocznym

Osoba współpracująca czyli kto?
Definicja osoby współpracującej jest zawarta w przepisach ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2007 r. nr 11 poz. 74 z późn. zm.). Zgodnie z art. 8 ust. 11 tejże ustawy w gronie tym mieszczą się: małżonek, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodzice, macocha i ojczym oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu firmy. Nie jest tutaj istotny wymiar czasu pracy, jaki osoba współpracująca poświęca na pomoc w firmie jak też okres, przez jaki współpraca taka ma trwać.

Składka zdrowotna jak od przedsiębiorcy
Zaliczenie członka rodziny jako osoby współpracującej wywołuje określone skutki m.in. w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Art. 85 ust. 14 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. nr 210 poz. 2135 z późn. zm.) wskazuje tutaj bowiem wprost, że za osobę współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność składkę oblicza, odprowadza i finansuje ze środków własnych osoba prowadząca pozarolniczą działalność. Oblicza się ją w wysokości 9% podstawy wymiaru.

Minimalna podstawa wymiaru tej składki jest taka sama jak w przypadku przedsiębiorców. Przypomnijmy, że w roku 2011 minimalna wysokość tej składki wynosiła 243,39 zł miesięcznie. W roku 2012 wzrosła ona natomiast do poziomu 254,55 zł miesięcznie.

Składkę uwzględniamy w PIT za 2011 rok
Zapłaconą za osobę współpracującą składkę na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorca może jednak uwzględnić w rachunku podatkowym. Mówi o tym art. 27b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z nim obliczony podatek dochodowy w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, opłaconej w danym roku podatkowym bezpośrednio przez podatnika zgodnie z przepisami tejże ustawy.

Przy odliczaniu tej składki trzeba jednak pamiętać o kilku istotnych kwestiach. Przede wszystkim odliczyć można nie więcej niż 7,75% podstawy wymiaru tej składki. Ta natomiast jest płatna w wysokości 9% podstawy jej wymiaru. Co za tym idzie, przy wypełnianiu zeznania PIT 2011 należy dokonać stosownego ograniczenia. Ponadto odliczyć można jedynie składki faktycznie zapłacone w danym roku podatkowym. Składki na ubezpieczenie zdrowotne za dany miesiąc są natomiast płatne w miesiącu następnym. O takim przesunięciu trzeba bezwzględnie pamiętać (chyba że podatnik opłaca te składki w miesiącu, którego dotyczą). Co do zasady zatem w rozliczeniu rocznym PIT za 2011 rok uwzględniane są opłacone składki za okres grudzień 2010 – listopad 2011 (oczywiście o ile przez cały ten okres czasu członek rodziny miał status osoby współpracującej).

Po trzecie, odliczyć można jedynie te składki, których podstawę wymiaru stanowi przychód podlegający opodatkowaniu. Nie można odliczyć składek, których podstawę stanowi przychód/dochód z podatku dochodowego zwolniony w myśl przepisów ustawy o podatku dochodowym tudzież od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.