Odliczenia od podatku w PIT 2011: ulga na dzieci

Przeczytaj także: Rozliczenie roczne gdy etat, podatek liniowy i małoletnie dziecko

Nie tylko dla rodziców
Uprawnieni do omawianej ulgi są przede wszystkim rodzice. Oprócz nich korzystać z niej mogą również opiekunowie prawni dziecka, o ile dziecko z nimi zamieszkiwało, a także rodziny zastępcze opiekujące się dziećmi na podstawie orzeczenia sądu lub umowy ze starostą.

Wskazani podatnicy mogą dokonać za 2011 r. omawianego odliczenia, o ile w roku tym uzyskali dochody opodatkowane według skali podatkowej. Tym samym ulgę mogą zastosować jedynie ci, którzy za 2011 r. zobowiązani są do złożenia zeznań PIT-37 oraz PIT-36. Przeszkody w zastosowaniu ulgi nie stanowi przy tym fakt osiągania przez podatnika, oprócz dochodów opodatkowanych według skali, również przychodów opodatkowanych m.in. ryczałtem ewidencjonowanym lub podatkiem liniowym. Natomiast nie mają do niej prawa osoby, które osiągną w 2011 r. wyłącznie przychody opodatkowane:

• ryczałtem, rozliczane w PIT-28,
• podatkiem liniowym, rozliczane w PIT-36L,
• w formie karty podatkowej oraz wyłącznie dochody kapitałowe lub ze zbycia nieruchomości rozliczane odpowiednio w zeznaniu PIT-38 i PIT-39.

Na dzieci małoletnie oraz niektóre pełnoletnie
Ulga przysługuje na dzieci małoletnie oraz pełnoletnie:

• które otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
• uczące się do ukończenia 25. roku życia.

Dotyczy ona dzieci uczących się lub studiujących zarówno w kraju, jak i za granicą.

W odniesieniu do pełnoletnich, uczących się pociech, ustawodawca postawił dodatkowy warunek. Uprawniony podatnik może skorzystać w rozliczeniu rocznym za 2011 r. z ulgi w stosunku do takiego dziecka, o ile nie uzyskało ono dochodów podlegających opodatkowaniu, na zasadach określonych w art. 27 i art. 30b ustawy o pdof, w łącznej wysokości przekraczającej w 2011 r. kwotę 3.089 zł. Tym samym, aby odliczenie było możliwe, dochody opodatkowane według skali podatkowej i dochody z niektórych kapitałów pieniężnych, np. ze sprzedaży akcji, uzyskane przez uczące się lub studiujące pełnoletnie dziecko łącznie nie mogą być wyższe od kwoty 3.089 zł.

Natomiast bez względu na wiek i wysokość dochodów, ulga prorodzinna przysługuje na dzieci, które otrzymują zasiłek lub dodatek pielęgnacyjny albo rentę socjalną.

Ile można odliczyć?
Ulga przysługuje za poszczególne miesiące i ustalana jest jako równowartość 1/6 kwoty zmniejszającej podatek, co daje 92,67 zł w skali miesiąca. W efekcie uprawniony podatnik za cały rok (12 miesięcy) może na jedno dziecko odliczyć maksymalnie kwotę 1.112,04 zł.

Rodzice korzystają z ulgi na dzieci w ramach jednego wspólnego limitu.

Prawo do skorzystania z ulgi powiązane jest w odniesieniu do małoletnich dzieci z miesiącami wykonywania władzy rodzicielskiej, pełnienia funkcji opiekuna prawnego lub sprawowania opieki nad dzieckiem jako rodziny zastępczej. Natomiast w przypadku dzieci pełnoletnich przysługuje za miesiące, w których podatnik wykonywał ciążący na nim obowiązek alimentacyjny lub sprawował funkcję rodziny zastępczej. Rodzice lub opiekunowie we wskazanych okolicznościach mogą odliczyć od podatku kwotę 92,67 zł za każdy taki miesiąc.

Należy przy tym pamiętać, że limit jest jeden wspólny dla obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka lub rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Bez względu na sposób rozliczenia (razem lub osobno), oni sami decydują czy kwotę przysługującej im ulgi odliczą od podatku jednego z nich, od podatku każdego, czy od podatku obojga.

W przypadku dzieci urodzonych w ciągu roku dla zastosowania ulgi znaczenie ma data urodzenia. Jeśli dziecko urodziło się np. w marcu, za dany rok rodzicom lub opiekunom przysługuje ulga tylko za 10 miesięcy.

W odniesieniu do dzieci pełnoletnich ulga przysługuje do ukończenia przez nie 25. roku życia, o ile pobierają naukę. Przy czym jeżeli dziecko pełnoletnie w trakcie roku podatkowego ukończy szkołę lub studia licencjackie, nie odbiera mu to statusu osoby uczącej się, w rozumieniu ustawy o pdof, z chwilą otrzymania świadectwa i odpowiednio złożenia egzaminu dyplomowego, o ile kontynuuje ono w danym roku naukę w innej szkole systemu oświaty lub szkole wyższej (potwierdziło to Ministerstwo Finansów w piśmie z dnia 21 kwietnia 2010 r., stanowiącym odpowiedź na pytanie naszego Wydawnictwa).

Stąd gdy maturzysta kontynuuje naukę, ulga przysługuje za wszystkie miesiące roku podatkowego. W przeciwnym przypadku, z uwagi na ostateczne terminy zakończenia procesów rekrutacyjnych do szkół i szkół wyższych, które przypadają na wrzesień, utrzymuje on status osoby uczącej się jeszcze za miesiące wakacyjne, tj. lipiec i sierpień. Oznacza to, że podatnikowi również za te miesiące przysługuje w stosunku do niego przedmiotowa ulga.

Analogicznie należy kwalifikować studentów, którzy po licencjacie zostaną zakwalifikowani na studia magisterskie. Tu również ulga przysługuje za wszystkie miesiące roku. Jeżeli jednak pełnoletnie dziecko nie kontynuuje studiów po licencjacie lub podejmuje studia magisterskie dopiero po przerwie, wówczas ulga prorodzinna przysługuje podatnikowi tylko za te miesiące, w których student się uczył, łącznie z tym, w którym został złożony egzamin dyplomowy.

Jakie dokumenty?
Podatnik ma obowiązek udowodnienia prawa do ulgi. Oprócz wskazania w załączniku PIT/O do zeznania za 2011 r. liczby dzieci i ich numerów PESEL, a w przypadku braku numerów - imion, nazwisk oraz dat urodzenia, na wezwanie urzędu skarbowego rodzic zobowiązany jest przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, a w szczególności:

• odpis aktu urodzenia,
• zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka,
• odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą,
• zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.)


Wydawnictwo Podatkowe GOFIN – wydawca czasopism, Gazety Podatkowej i serwisów internetowych dostarczających specjalistycznej wiedzy z zakresu podatków, rachunkowości, ubezpieczeń i prawa pracy.