Zwolnienie podmiotowe a odliczenie VAT

Przeczytaj także: Utrata zwolnienia a odliczenie VAT

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawczyni, prowadząca działalność w zakresie usług kosmetycznych, korzysta ze zwolnienia podmiotowego w podatku VAT (jej obrót nie przekroczył w roku ubiegłym 150 tys. zł). Ubiega się ona o dofinansowanie ze środków unijnych zakupu maszyny do endermologii. Faktura zostanie wystawiona na wnioskodawczynię, a zakup ten będzie stanowił jej środek trwały, który nie będzie wykorzystywany do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. Zadała pytanie, czy nie będąc czynnym podatnikiem podatku VAT, może odzyskać podatek naliczony z tytułu poniesionego wydatku? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Na mocy art. 87 ust. 1 ustawy w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

W myśl art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 20 (przypadek ten nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie).

Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego przez podmiot niebędący czynnym zarejestrowanym podatnikiem VAT i podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. (…)

Jak wynika z dokonanej wyżej analizy przepisów, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Ponadto art. 88 ust. 4 ustawy wyklucza odliczenie w odniesieniu do podmiotów nie będących zarejestrowanymi, czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług. W przedmiotowej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie będą spełnione, gdyż Wnioskodawczyni nie jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT, a wydatki poniesione na realizację ww. projektu nie mają i nie będą miały związku z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług. Zatem brak jest podstaw do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki poniesione z tytułu realizacji przedmiotowego projektu. Tym samym Wnioskodawczyni nie będzie miała prawa do otrzymania z tytułu realizowanego projektu zwrotu różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.