Odliczenia od dochodu/przychodu 2011: składki ZUS

Przeczytaj także: Odliczenie ZUS od małych zleceń w PIT 2011

Należy przy tym pamiętać, że przedsiębiorcy rozliczający się z podatku dochodowego na zasadach ogólnych wg skali podatkowej tudzież płacący podatek liniowy, mogą zapłacone składki na własne ubezpieczenie społeczne oraz osób z nimi współpracujących zaliczyć bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej albo odliczyć je od podstawy opodatkowania. Wybór należy do nich. Ważne jest jedynie to, aby składki te nie zostały odliczone podwójnie. Inaczej jest w przypadku ryczałtowców – ci bowiem mogą składki te odliczyć jedynie od podstawy opodatkowania. Co się z kolei tyczy kartowiczów – tym odliczenie to nie przysługuje (w ramach źródła jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza opodatkowana kartą podatkową).

Odliczenie ZUS z umowy o pracę i zlecenia

Inaczej sytuacja wygląda, gdy podatnik osiąga przychody stanowiące podstawę obliczenia składek ZUS z tytułu umowy o pracę, mianowania, zlecenia a niekiedy także umowy o dzieło (działalność wykonywana osobiście). Tutaj bowiem składki na ubezpieczenie społecznego takiego podatnika oblicza, pobiera oraz odprowadza na konto ZUS-u płatnik (w większości przypadków pracodawca). Wysokość tych składek, które pomniejszają podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym, płatnik wykazuje następnie w informacji PIT-11, którą przekazuje podatnikowi oraz odpowiedniemu urzędowi skarbowemu. Na podstawie tej informacji podatnik wypełniając zeznanie roczne odliczy od podstawy opodatkowania odpowiednią kwotę składek ZUS. Odliczenie to dotyczy oczywiście tylko składek potrąconych w danym roku podatkowym przez płatnika ze środków podatnika.

Należy przy tym jednak pamiętać, że to podatnik odpowiada za to, aby wykazać w swoim zeznaniu rocznym wartość odliczanych składek w prawidłowej wysokości. Warto zatem kontrolnie sprawdzić, czy aby płatnik pobiera te składki w prawidłowej wysokości oraz czy w takowej zostały one wykazane w informacji PIT-11. Co ważne, odliczeniu podlegają tutaj wszystkie składki pobrane przez płatnika bez względu na to, czy ten faktycznie wpłacił je na konto ZUS. Obowiązek wpłaty pobranych składek obciąża bowiem płatnika, podatnik składający swój roczny PIT nie musi się martwić tym, czy faktycznie składki zostały przekazane do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, o ile płatnik pobrał je z wynagrodzenia podatnika.

Składki od małych zleceń

Od początku 2009 r. obowiązuje przepis, który w odmienny sposób reguluje opodatkowanie niektórych umów zleceń i o dzieło do wysokości 200 zł. Mianowicie podatek od nich jest pobierany w zryczałtowanej wysokości 18% od przychodu, bez pomniejszania podstawy opodatkowania m.in. o składki ZUS, a co za tym idzie, nie wpływają one na wysokość tego podatku. Wypełniając zeznanie roczne (mimo niewykazywania takich przychodów w swoim PIT) podatnik ma jednak prawo składki te odliczyć od innych dochodów opodatkowanych na zasadach ogólnych. Podstawą naliczenia tych składek nie jest dochód zwolniony z podatku, a jedynie ten czynnik powoduje zakaz ich odliczania.

Składki zapłacone za granicą

W art. 26 ust. 1 pkt 2a updof ustawodawca zezwolił ponadto na pomniejszenie podstawy opodatkowania także o wartość składek zapłaconych w roku podatkowym ze środków podatnika na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne podatnika lub osób z nim współpracujących, zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia społecznego obowiązującymi w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej.

Aby jednak powyższe było możliwe, musi istnieć podstawa prawna wynikająca z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym podatnik opłacał składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne.

Odliczyć przy tym można jedynie te składki, które nie zostały odliczone od dochodu/przychodu w innym niż Polska państwie UE, EOG lub w Szwajcarii. Dodatkowo podstawy ich wymiaru nie mógł stanowić dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, a także składki ten nie mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub nie zostały odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub od dochodu na podstawie ustawy o podatku tonażowym albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

Składki zapłacone w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia wydatku. Od 2011 r. obowiązuje w tym zakresie pewne uproszczenie w stosunku do lat ubiegłych, gdzie przeliczanie składek na złote polskie było dużo bardziej skomplikowane.

Dla kogo odliczenie?

Odliczenie składek ZUS przysługuje podatnikom rozliczającym się na formularzach PIT-28, PIT-36, PIT-36L i PIT-37, o ile nie zostały one zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodów czy przychodów w innym zeznaniu. Składki ZUS wykazywane są bezpośrednio w rozliczeniu rocznym. Nie trzeba w tym celu wypełniać dodatkowych załączników.

Do pobrania

Rozliczenia roczne