Odliczenia od dochodu/przychodu 2011: składki ZUS

Przeczytaj także: Odliczenie ZUS od małych zleceń w PIT 2011

Odliczenie to zostało uregulowane w art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof). Przepis ten mówi mianowicie, że podstawę obliczenia podatku stanowi dochód po odliczeniu w pierwszej kolejności składek określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych:
a) zapłaconych w roku podatkowym bezpośrednio na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących,
b) potrąconych w roku podatkowym przez płatnika ze środków podatnika.

Trzeba przy tym dodatkowo pamiętać, że odliczenie nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy, oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku;

Bardzo ważne jest również to, że większego znaczenia nie ma rok, którego dana składka dotyczy – istotna jest data jej uregulowania. Co za tym idzie, jeżeli w roku 2011 podatnik zapłacił składkę ZUS dotyczącą innego roku podatkowego (co ma miejsce m.in. w przypadku składek z działalności gospodarczej, gdzie składka za grudzień regulowana jest w styczniu), pomniejszy ona podstawę opodatkowania roku 2011. Kolejną rzeczą o której należy pamiętać jest to, iż odliczeniu podlegają jedynie wydatki poniesione na pokrycie tychże składek. Nie można natomiast odliczyć np. odsetek zapłaconych od nich w związku z opóźnieniem w uregulowaniu należnej składki.

Składki ZUS od prowadzonej firmy

Jednym z tytułów, z którym ustawodawca wiąże konieczność opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, jest co do zasady pozarolnicza działalność gospodarcza. Podatnicy zaliczani do przedsiębiorców muszą przy tym pamiętać, że zostali obowiązani do samodzielnego obliczania oraz wpłacania tychże składek na konto ZUS-u. Termin odprowadzenia składek za dany miesiąc uzależniony jest od tego, czy przedsiębiorca zatrudnia pracowników. Jeżeli nie, składki wpłaca do 10-tego dnia następnego miesiąca, gdyby natomiast pracowników zatrudniał, termin ten został przesunięty do 15-tego dnia następnego miesiąca. Opóźnienie w uregulowaniu tychże składek wiąże się z koniecznością zapłaty odsetek za zwłokę liczonych jak od zaległości podatkowych. Jak jednak podkreślono wcześniej, odsetki te, w odróżnieniu od samych składek, nie pomniejszą podstawy opodatkowania (nie podlegają odliczeniu).

Trzeba przy tym pamiętać, że wysokość składek ZUS przedsiębiorcy nie jest uzależniona od osiąganego przez niego przychodu/dochodu z prowadzonej działalności gospodarczej. Są oni obowiązani do płacenia składki od podstawy ich obliczenia stanowiącej co najmniej (w przypadku ubezpieczeń społecznych) 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w Polsce. Nie ma przy tym przeszkód, aby składki te opłacać od wyższej podstawy, mało kto jednak na takie rozwiązanie się decyduje.

Odliczane za rok 2011 – terminowo opłacane najniższe składki ZUS z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej wynosiły odpowiednio:

• w przypadku korzystania z ulgi dla nowych firm (tzw. małe ZUSy, gdzie podstawa obliczenia składki wynosi 30% minimalnego wynagrodzenia): 1 472,75 zł z chorobowym lub 1 350,98 zł bez chorobowego
• w przypadku nie korzystania z ulgi dla nowych firm: 7 130,56 zł z chorobowym lub 6541,13 zł bez chorobowego

Podane wyżej kwoty dotyczą jedynie tych przedsiębiorców, którzy prowadzili działalność gospodarczą bez przerw przez cały 2011 rok oraz końcówkę roku 2010 i deklarowali minimalne podstawy naliczania składek ZUS oraz opłacali te składki w obowiązujących terminach (przypomnijmy, że składkę za grudzień 2010 r. należało uregulować do 10 lub 15 stycznia 2011 r. i pomniejsza ona podstawę opodatkowania roku 2011). Dodajmy w tym miejscu, że minimalne miesięczne składki odliczane od podstawy opodatkowania roku 2011 wynosiły:

1. w przypadku niekorzystania z ulgi dla nowych firm:
   • z ubezpieczeniem chorobowym: 597,37 zł za miesiące styczeń-listopad 2011 i 559,49 zł za miesiąc grudzień 2010
   • bez ubezpieczenia chorobowego: 547,99 zł za miesiące styczeń-listopada 2011 i 513,24 zł za miesiąc grudzień 2010
2. w przypadku korzystania z ulgi dla nowych firm:
   • z ubezpieczeniem chorobowym: 123,24 zł za miesiące styczeń-listopad 2011 i 117,11 zł za miesiąc grudzień 2010
   • bez ubezpieczenia chorobowego: 113,05 zł za miesiące styczeń-listopada 2011 i 107,43 zł za miesiąc grudzień 2010