Likwidacja inwestycji w obcym środku trwałym

Przeczytaj także: Koszty firmy: nakłady inwestycyjne na obce środki trwałe

Co mówi przepis?
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt. 5 updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych. Natomiast według art. 16 ust. 1 pkt. 6 updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności.

Niezbędne przesłanki
Z zestawienia powyższych przepisów wynika, iż podatnik będzie miał prawo do zaliczenia do kosztów podatkowych kosztów odpowiadających nieumorzonej wartości inwestycji w obcym środku trwałym jeżeli:

• ma miejsce likwidacja nie w pełni umorzonego środka trwałego (inwestycji w obcym środku trwałym),
• zaistnieje strata związana z tą likwidacją,
• utrata przydatności gospodarczej nastąpiła z przyczyn innych niż zmiana rodzaju działalności.

W praktyce problemy na tle wskazanych regulacji pojawiają się z uwagi na brak ustawowej definicji terminu "likwidacja".

Stanowisko sądów…..
Można wskazać na liczne orzeczenia sądów administracyjnych (np. wyrok WSA w Krakowie z 19 kwietnia 2011r., I SA/Kr 228/11, wyrok NSA z 29 czerwca 2011r., II FSK 260/10) zgodnie z którymi pojęcie to powinno być rozumiane szeroko i obejmować nie tylko fizyczne zniszczenie środka trwałego, lecz również jego wykreślenie z ewidencji (bez fizycznej likwidacji). W konsekwencji, sądy uznają iż straty powstałe w wyniku niezamortyzowanej wartości inwestycji w obcym środku trwałym można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów - zgodnie z klauzulą generalną wyrażoną w art. 15 ust. 1 updop.

...inne niż stanowisko fiskusa
Organy podatkowe zajmują niestety co do zasady odmienne stanowisko w kwestii możliwości zaliczenia do KUP niezamortyzowanej części inwestycji w obcym środku trwałym w razie braku fizycznej likwidacji tej inwestycji. W jednej z najnowszych interpretacji dotyczącej omawianego tematu (interpretacja IS w Katowicach z 3 października 2011r., IBPBI/2/423-747/11/MS) możemy przeczytać: „ (…) nie można mówić o "likwidacji" inwestycji w obcym środku trwałym (w rozumieniu updop) w przypadku pozostawienia wynajmującemu kompletnych i w pełni przydatnych do użytku "nakładów" (czy też ich rezultatu) zaliczanych do inwestycji w obcym środku trwałym. Niezamortyzowana część inwestycji w obcym środku trwałym może zostać zaliczona w ciężar kosztów uzyskania przychodów (jako poniesiona strata), jeżeli nastąpi jej faktyczna likwidacja. (…) W sytuacji, gdy przed pełnym zamortyzowaniem inwestycji w obcym środku trwałym dochodzi do rozwiązania łączącej strony umowy, u podatnika amortyzującego dotychczas taki środek trwały nie dochodzi do powstania straty, która podlegałaby zaliczeniu do kosztów podatkowych, nie dochodzi bowiem do likwidacji środka trwałego, rozumianej jako jego zużycie (zniszczenie), lecz do zaprzestania jego użytkowania dla celów prowadzonej działalności. W konsekwencji, nie można w tym przypadku mówić o likwidacji środka trwałego w rozumieniu updop. (…) Reasumując, gdy Spółka nie dokonała fizycznej likwidacji inwestycji w obcym środku trwałym nie będzie mogła zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów niezamortyzowanej części tej inwestycji.”

Na własne ryzyko
Uwzględniając pogląd ukształtowany w orzecznictwie, zaliczenie do KUP niezamortyzowanej części inwestycji w obcym środku trwałym jest możliwe. Biorąc jednak pod uwagę stanowisko prezentowane przez organy podatkowe istnieje duże prawdopodobieństwo, iż w przypadku ewentualnej kontroli taka klasyfikacja tego wydatku zostałaby zakwestionowana, a stanowisko organu podatkowego mogłoby zostać skorygowane dopiero na etapie postępowania sądowego.