Podatek od wartości dodanej w koszty podatkowe?

Przeczytaj także: Zagraniczny podatek VAT a koszty uzyskania przychodu

Problemy definicyjne
Problem sprowadza się do próby rozstrzygnięcia, jak należy rozumieć zakres pojęcia „podatek od towarów i usług”, które zostało użyte w przepisie art. 16 ust. 1 pkt 46 updop, a w ustawie wprost nie zdefiniowanego. Tak sformułowany przepis wprost odnosi się jedynie do polskiego podatku od towarów i usług.

Updop definiuje jedynie pojęcie samej ustawy o podatku od towarów i usług. W art. 4a ust. 7 updop, ustawodawca odwołał się bowiem do polskiej ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Z kolei ustawa o VAT rozróżnia pojęcie podatku od towarów i usług od podatku od wartości dodanej. W art. 2 ust. 11 ustawy o VAT znajdujemy bowiem definicję podatku od wartości dodanej –jest to podatek od wartości dodanej nakładany na terytorium państwa członkowskiego, z wyjątkiem podatku od towarów i usług nakładanego polską ustawą.

Takie brzmienie przepisów wprost nie daje powodów, aby łączyć ze sobą te pojęcia. Wówczas wydaje się zasadne, iż podatek od wartości dodanej powinien podlegać wyłączeniu w trybie art. 16 ust. 1 pkt 46 updop (a do kosztów podlegałaby zaliczeniu kwota netto). Takie rozwiązanie, choć bezpieczne podatkowo, niewątpliwie stanowi utrudnienie dla podatników.

Fiskus na nie
A jak do sprawy podchodzą organy podatkowe? Otóż uznają, iż kwotę podatku od wartości dodanej należy traktować analogicznie jak VAT naliczony, który - jeżeli podlega odliczeniu - nie jest kosztem podatkowym. Tak więc, o ile podatnik ma prawo na podstawie odrębnych przepisów ubiegać się o zwrot podatku od wartości dodanej (mimo, że z tego prawa nie korzysta), kwoty tego podatku nie może zarachować w koszty podatkowe. Gdy w fakturach zawarty jest podatek od wartości dodanej, do kosztów podatkowych podatnik powinien zatem zaliczyć jedynie kwotę netto (tak przykładowo wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 24 lutego 2011 r., sygn. ITPB3/423-678a/10/AM).

Rozbieżne stanowiska
Przyjrzyjmy się jeszcze, co na ten temat ma do powiedzenia orzecznictwo.
WSA w Gdańsku w wyroku z 27 września 2011 r., sygn. I SA/Gd 571/11 uznał, iż podatek od wartości dodanej może być kosztem podatkowym. Orzeczenie to nie jest jednak prawomocne.

W uzasadnieniu powyższego wyroku czytamy: „W związku z zakupem (podatnik) nie uzyskuje uprawnienia odliczenia podatku naliczonego VAT na warunkach wynikających z ustawy o podatku od towarów i usług z 11 marca 2004 r., zatem brak podstaw do uznania, że nie odliczył podatku w warunkach przysługiwania mu tego odliczenia. Podatek zapłacony od wartości dodanej, wynikający ze stosownych faktur jest dla podatnika kosztem (art. 12 ust. 4 pkt 6a) w sytuacji spełnienia wszystkich warunków wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 12 ust. 1 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych)”.

Jednakże, np. w wyroku WSA w Warszawie z dnia 28 lutego 2011 r. sygn. akt III SA/Wa 1572/10 możemy przeczytać „(…) w wypadku nieodliczenia przez podatnika naliczonego podatku VAT, w warunkach przysługiwania mu tego uprawnienia, za wadliwe w kontekście treści art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a updop należy uznać zaliczenie tego nieodliczonego podatku VAT do kosztów uzyskania przychodów”.


Bezpieczna opcja
Uwzględniając powyższe należy zauważyć, iż jeżeli przedsiębiorca nie ubiega się o zwrot podatku od wartości dodanej (pomimo, że prawo takie mu przysługuje), a kwoty podatku od wartości dodanej są niewielkie, bezpiecznym rozwiązaniem wydaje się zaliczenie do KUP jedynie kwoty netto. Pogląd, iż podatek od wartości dodanej zawarty w opłatach zagranicznych może stanowić koszt uzyskania przychodu jest bowiem w dalszym ciągu obarczony ryzykiem podatkowym.