"Fałszywe" faktury: odliczenie VAT

Przeczytaj także: Odliczenie VAT gdy faktura od nieVAT-owca

Stan faktyczny sprawy
W dniu 30 marca 2009 r. Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej we Wrocławiu wydał decyzję określającą spółce nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym, a także określającą spółce kwotę zobowiązania podatkowego. Spowodowane to było ustaleniem przez organ kontroli skarbowej, że faktury wystawione przez kontrahenta spółki nie odzwierciedlają rzeczywistych zdarzeń gospodarczych, a w konsekwencji spółka odliczając podatek naliczony z tych faktur naruszyła art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a i b ustawy o VAT. Decyzja ta została - w wyniku złożenia odwołania przez spółkę - utrzymana w mocy przez Dyrektora Izby Skarbowej we Wrocławiu.

Ustalenia organów opierały się przede wszystkim na przesłuchaniu w charakterze świadka kontrahenta spółki, który przedstawił cały proceder nawiązania i prowadzenia współpracy ze spółką skarżącą i podkreślił, że na wystawianych przez niego fakturach liczba i cena zamontowanych urządzeń jest zawyżona. Działania kontrahenta spółki miały zdaniem organów osiągnięcie korzyści podatkowych przez spółkę w wyniku zawyżenia kosztów uzyskania przychodów i kwoty podatku naliczonego, wskutek wystawiania przez podwykonawcę faktur, w których wartość świadczonych usług znacznie odbiegała od cen rynkowych bądź też faktur, które nie dokumentowały żadnych czynności.

Decyzję Dyrektora Izby Skarbowej we Wrocławiu spółka zaskarżyła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjne we Wrocławiu, zarzucając organowi naruszenie szeregu przepisów ustawy o VAT oraz przepisów ustawy Ordynacja podatkowa - dalej: Op.

Stanowisko WSA we Wrocławiu
Skargę spółki WSA we Wrocławiu rozpatrzył wydając wyrok z 12 marca 2010 r. (sygn. I FSK 374/10). Sąd uznał skargę spółki za zasadną i uchylił decyzję Dyrektora Izby Skarbowej we Wrocławiu.

Sąd stwierdził, że przepisy Op zostały co prawda naruszone, lecz naruszenia te nie miały istotnego wpływu na wynik sprawy. W kwestii zarzutów naruszenia przepisów VAT sąd zauważył, że kontrahent spółki wystawił faktury, które pomimo formalnej poprawności nie odzwierciedlały rzeczywistości, co spowodowało nadużycie w postaci skorzystania przez stronę z prawa do odliczenia VAT z tych faktur, w wysokości wyższej od należnej.

W zakresie, w jakim stwierdzono to nadużycie, nie przysługiwało - zdaniem WSA we Wrocławiu - prawo do odliczenia podatku naliczonego, a organy miały prawo żądać zwrotu podatku naliczonego (gdyż w zakresie tym odliczenie miało charakter nienależny). Prawo do odliczenia - zdaniem WSA - przysługiwało spółce jedynie w części, która została ustalona przez organy podatkowe.

Sąd powołując się na orzeczenie ETS w sprawie C-94/05 stwierdził, że "stwierdzenie istnienia nadużycia nie może prowadzić do sankcji, dla której niezbędna byłaby jasna i jednoznaczna podstawa prawna, lecz do obowiązku zwrotu jako zwykłej konsekwencji tego stwierdzenia, jako powodującego, iż odliczenia naliczonego VAT stają się w części lub w całości nienależne".

W konsekwencji WSA we Wrocławiu stwierdził, że "transakcje, których dokonanie stanowi nadużycie, powinny zostać przedefiniowane w taki sposób, aby odtworzyć sytuację, która istniałaby, gdyby nie dokonano transakcji stanowiących wspomniane nadużycie". Dlatego też uchylając decyzję Dyrektora Izby Skarbowej we Wrocławiu sąd zobowiązał fiskusa do określenia w sposób precyzyjny transakcji, które miały w istocie miejsce między spółką a jej kontrahentem.