Służbowy samochód prywatnie: opodatkowanie VAT

Przeczytaj także: Samochód służbowy używany do celów prywatnych

Ustawa z 15 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o rachunkowości i innych ustaw (Dz. U. Nr 102, poz. 585) - zwana dalej: nowelizacją, wprowadziła kilka zmian w ustawach podatkowych. Otóż zgodnie z nią, zasady dotyczące opodatkowania VAT nieodpłatnych przekazań na cele niezwiązane z przedsiębiorstwem podatnika, nie mają zastosowania do nabycia samochodów osobowych i niektórych innych pojazdów w przypadku, gdy podatnikowi przysługiwało częściowe odliczenie podatku naliczonego.

Dotychczas zgodnie z art. 5 ustawy z 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym (Dz. U. Nr 247, poz. 1652), która weszła w życie 1 stycznia 2011 r., w okresie do 31 grudnia 2012 r. nie stosuje się art. 8 ust. 2 ustawy o VAT w przypadku wykorzystywania przez podatnika samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej 3,5 tony na cele niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Artykuł 6 omawianej nowelizacji zmienił wspomniany art. 5 ustawy z 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym. Przepis ten otrzymał następujące brzmienie:
"Do 31 grudnia 2012 r. w przypadku wykorzystywania przez podatnika, na cele niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych, przy nabyciu których kwotę podatku naliczonego stanowiło 50% lub 60% kwoty podatku:

1. określonej w fakturze lub
2. wynikającej z dokumentu celnego, z uwzględnieniem kwot wynikających z decyzji, o których mowa w art. 33 ust. 2 i 3 oraz art. 34 ustawy zmienianej w art. 1, lub
3. należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, lub
4. należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest nabywca

- nie więcej jednak niż odpowiednio 5000 zł lub 6000 zł, nie stosuje się art. 8 ust. 2 ustawy zmienianej w art. 1".

W tym miejscu warto również zwrócić uwagę, że przepis, o którym mowa powyżej, tj. art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, w międzyczasie uległ zmianie i w obecnym kształcie obowiązuje od 1 kwietnia 2011 r.

Tym samym, zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się:

• Użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów.
• Nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Jak wynika z obecnie obowiązujących przepisów (po wejściu w życie omawianej nowelizacji), zasady dotyczące opodatkowania VAT nieodpłatnych przekazań na cele niezwiązane z przedsiębiorstwem podatnika, w przypadku których podatnikowi przysługiwało częściowe lub całkowite odliczenie podatku naliczonego, nie mają zastosowania do nabycia samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych, przy nabyciu których kwotę podatku naliczonego stanowiło 50% lub 60% kwoty podatku, nie więcej jednak niż - odpowiednio - 5.000 zł lub 6.000 zł.

Zmiana ta oznacza, że podatnicy, którzy przy nabyciu samochodu osobowego na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej mogli odliczyć tylko część podatku naliczonego, a obecnie wykorzystują te firmowe samochody osobowe do celów prywatnych, nie naliczają VAT.

Dla przypomnienia warto dodać, że Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku w sprawie Magoora (C-414/07) uznał za niezgodne z prawem wspólnotowym polskie przepisy, które ograniczały odliczenia VAT przy zakupie samochodów osobowych poniżej 3,5 tony, używane w działalności gospodarczej, oraz zakaz odliczania VAT od paliwa do tych samochodów.

Wprowadzone zmiany w ustawie o VAT mają więc na celu zrównanie sytuacji podatników, niezależnie od tego, jaką kwotę podatku mogli odliczyć. Jak wynika z nowelizacji, nowe przepisy mają zastosowanie z mocą wsteczną od 1 stycznia 2011 r. (jest to możliwe, gdyż są one korzystne dla podatników).


W czasopiśmie „Serwis Podatkowy VAT” omawiamy planowane zmiany w VAT oraz ich konsekwencje dla Twojej firmy, podajemy również rozwiązania konkretnych problemów polskich księgowych.