Samochód: spóźnione zaświadczenie a korekta VAT

Przeczytaj także: Samochód z kratką: paliwo w koszty firmy

Rozpatrzmy następującą sytuację: Od marca 2011 r. podatnik wykorzystuje w prowadzonej działalności gospodarczej na podstawie umowy najmu samochód ciężarowy, wielozadaniowy van. Jego dopuszczalna masa całkowita nie przekraczała jednak 3,5 tony. Właściciel pojazdu nie przeprowadził dla niego dodatkowego badania technicznego, w związku z czym nie posiada stosownego zaświadczenia z okręgowej stacji kontroli pojazdów ani też w dowodzie rejestracyjnym tego pojazdu nie ma informacji o tym, że na potrzeby podatków jest to pojazd inny, aniżeli samochód osobowy. Dla bezpieczeństwa do tej pory podatnik odliczał z faktur za najem tego pojazdu jedynie 60% podatku VAT, zaś od paliwa nie dokonywał w ogóle jego odliczenia. Po kilkukrotnych ponagleniach obecnie podatnik sam przeprowadził powyższe badanie, a następnie na jego podstawie uzyskano stosowną adnotację w dowodzie rejestracyjnym (VAT-1). Czy może on skorygować wcześniejsze rozliczenia?

Na wstępie warto wspomnieć, że obecnie ograniczenia w zakresie odliczania podatku VAT w stosunku do samochodów osobowych znajdują się nie w ustawie o podatku od towarów i usług, a w ustawie z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym (Dz. U. nr 247 poz. 1652 – regulacje te obowiązują w latach 2011-2012). Art. 3 ust. 1 tejże ustawy mówi, że w przypadku nabycia samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony kwotę podatku naliczonego, stanowi 60 % kwoty podatku określonej w fakturze lub kwoty podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub kwoty podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca - nie więcej jednak niż 6.000 zł.
Z kolei w przypadku usługobiorców użytkujących samochody osobowe oraz inne pojazdy samochodowe, o których mowa wyżej, na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, kwotę podatku naliczonego stanowi 60 % kwoty podatku naliczonego od czynszu (raty) lub innych płatności wynikających z zawartej umowy, udokumentowanych fakturą. Suma kwot w całym okresie użytkowania samochodów i pojazdów, o których mowa w zdaniu pierwszym, dotycząca jednego samochodu lub pojazdu, nie może jednak przekroczyć kwoty 6.000 zł. O tym z kolei traktuje art. 3 ust. 6 tejże ustawy.

Dodatkowo w art. 4 tejże ustawy ustawodawca wskazał także, że obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych wskazanych wyżej.

Powyższe ograniczenia nie mają jednak zastosowania do pojazdów określonych w art. 3 ust. 2 tejże ustawy, a tutaj w pkt 1 ustawodawca wskazał pojazdy samochodowe mające jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowane na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van. Mieści się tutaj zatem pojazd z naszego przykładu.

Trzeba jednak w tym miejscu podkreślić, iż spełnienie tych wymagań stwierdza się na podstawie dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów, potwierdzonego zaświadczeniem wydanym przez tę stację oraz dowodu rejestracyjnego pojazdu, zawierającego właściwą adnotację o spełnieniu tych wymagań.

Zdaniem autora podatnik postąpił słusznie nie odliczając z ostrożności w całości podatku naliczonego z tytułu najmu przedmiotowego samochodu oraz paliwa służącego do jego napędu z uwagi na brak stosownych dokumentów, aczkolwiek ustawa nie przewiduje żadnych sankcji za jego przeprowadzenie po wcześniejszym odliczeniu podatku VAT. W przypadku najmu samochodu mogłoby jednak dojść do sytuacji, w której to podatnik nigdy nie wszedłby w posiadanie takiego zaświadczenia (po zakończeniu najmu wynajmujący mógłby bowiem samochód sprzedać nie robiąc stosownego przeglądu, a późniejsze jego przeprowadzenie mogłoby nastręczać bardzo wielu problemów, jako że byłby on już własnością innej osoby). To z kolei mogłoby skutkować zakwestionowaniem wcześniejszych odliczeń przez organy podatkowe. Obecnie jednak, kiedy to podatnik jest już w ich posiadaniu, ma prawo do pełnego odliczania podatku VAT na bieżąco (o ile oczywiście samochód służy wykonywaniu czynności opodatkowanych). Przepisy nie stoją także na przeszkodzie, aby skorygować wcześniej nieodliczony podatek VAT z faktur za najem i zakup paliwa do tego samochodu.