Ustanie zatrudnienia: podatek od wynagrodzenia

Przeczytaj także: Zaliczka na podatek nowego pracownika

Przede wszystkim należy pamiętać o tym, że bez względu na to, czy ostatnie wynagrodzenie zostało wypłacone jeszcze podczas trwania stosunku pracy (czyli wtedy, gdy jest wypłacane w miesiącu, którego dotyczy) czy też już po jego zakończeniu (tj. gdy płatne jest do 10-tego dnia miesiąca następnego), w dalszym ciągu mieści się ono w przychodach ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy określonych w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof).

Co za tym idzie, pracodawca jako płatnik jest zobowiązany od takiego wynagrodzenia ustalić zaliczkę na podatek dochodowy stosując zasady określone w art. 32 updof. Mimo to zaliczka od ostatniego wynagrodzenie pracownika wypłacanego na koniec danego miesiąca może być inna od tego, które jest wypłacane w miesiącu następnym. Różnica ta wynika z zastosowania (bądź niezastosowania) kwoty zmniejszającej podatek przewidzianej w pierwszym przedziale skali podatkowej. Dlaczego tak się dzieje?

Otóż art. 32 ust. 3 updof mówi, że obliczoną zaliczkę na podatek od przychodu ze stosunku pracy zmniejsza się o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale obowiązującej skali podatkowej, jeżeli pracownik przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym złoży zakładowi pracy oświadczenie według ustalonego wzoru, w którym stwierdzi, że:
1) nie otrzymuje emerytury lub renty za pośrednictwem płatnika;
2) nie osiąga dochodów z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną;
3) nie osiąga dochodów, od których jest obowiązany opłacać zaliczki na podstawie art. 44 ust. 3 (działalność gospodarcza, przychody z najmu);
4) nie otrzymuje świadczeń pieniężnych od organu zatrudnienia lub od biura terenowego Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych;
5) ten zakład pracy jest właściwy do stosowania tego zmniejszenia.

Oświadczenie to zostało określone na formularzu oznaczonym symbolem PIT-2.

Powyższy przepis ma zatem zastosowanie jedynie w przypadku, gdy pracownik złoży płatnikowi stosowne oświadczenie. Pracownikiem jest natomiast osoba pozostająca w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy.

W naszym przypadku zatem pracownikiem z całą pewnością będzie ten podatnik, który otrzymał ostatnie wynagrodzenie do końca ostatniego miesiąca pracy. Tym samym, jeżeli złożył wcześniej pracodawcy PIT-2, przy ustalaniu zaliczki od tego ostatniego wynagrodzenia należy uwzględnić 1/12 kwoty zmniejszającej podatek przewidzianej w pierwszym przedziale skali podatkowej.

Inaczej jest w sytuacji, gdy wypłata ostatniego wynagrodzenia ma miejsce już po rozwiązaniu umowy o pracę, czyli gdy płatna jest w miesiącu następnym. W takim przypadku bowiem osoba je otrzymująca nie jest już pracownikiem pracodawcy (płatnika). Zdaniem autora w takim przypadku złożone przez niego wcześniej oświadczenie PIT-2 traci ważność z chwilą rozwiązania stosunku pracy, a co za tym idzie, nie będzie miało zastosowania do ostatniej wypłaty. Tutaj pracodawca, jako płatnik, przy ustalaniu zaliczki na podatek od tego wynagrodzenia nie powinien stosować już kwoty zmniejszającej.

Inaczej sytuacja wygląda natomiast w odniesieniu do zastosowania zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodu. Art. 22 ust. 2 updof mówi bowiem, że zryczałtowane koszty uzyskania przychodu stosuje się do przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, jakie podatnik uzyskał w trakcie roku. Nie ma tutaj natomiast znaczenia to, czy przychód taki został uzyskany w trakcie trwania zatrudnienia czy też po nim. Tak jest jednak w przypadku podstawowych kosztów uzyskania przychodu. Podwyższone płatnik może zastosować bowiem jedynie wówczas, gdy pracownik złoży mu stosowne oświadczenie w tym zakresie. Co za tym idzie, w przypadku podwyższonych kosztów uzyskania przychodu występuje ta sama zasada, jaka miała miejsce przy kwocie zmniejszającej.