Szkodliwa konkurencja podatkowa = pranie pieniędzy?

Przeczytaj także: Szkodliwa konkurencja podatkowa jako optymalizacja

Stosowanie przez ustawodawstwo określonego państwa szkodliwej konkurencji podatkowej w kwalifikowanej postaci jest z reguły równoznaczne z umożliwianiem przez nie obrotu kapitałem pochodzącym z zagranicznych źródeł, bez jakiejkolwiek ingerencji w kwestie legalności pochodzenia tych środków. Cechy, jakie powinien spełniać system prawny umożliwiający wykorzystanie go przez podmioty zagraniczne w celu zmniejszenia wymiaru opodatkowania w państwie swej macierzystej rezydencji podatkowej (a zatem z czysto podatkowych względów) są tożsame z wzorcowymi cechami państw i terytoriów umożliwiających pranie pieniędzy. Oznacza to, że jeśli dane państwo stosuje szkodliwą konkurencję podatkową w kwalifikowanej postaci, to umożliwia także pranie pieniędzy i odwrotnie, jeśli analiza danego ustawodawstwa wskazuje, że umożliwia ono pranie pieniędzy, to można mu również przypisać stosowanie nieuczciwej konkurencji podatkowej w jej kwalifikowanej formie.

Poszczególne metody wykorzystania zjawiska szkodliwej konkurencji podatkowej mogą być i to bez wyjątków wykorzystane w odniesieniu do środków pochodzących z popełnienia czynu zabronionego. Jedyną różnicą względem klasycznego wykorzystania zjawiska szkodliwej konkurencji podatkowej jest wówczas przestępcze pochodzenie tych środków. Wprawdzie przypisanie przestępczych zysków do określonego źródła przychodów może mieć miejsce w kraju siedziby (miejsca zamieszkania) beneficjenta tych zysków, lecz istotą całego procederu jest ich korzystne opodatkowanie poza granicami państwa macierzystej rezydencji podatkowej.

W przypadku dochodów z legalnych źródeł, przeznaczonych na cele inwestycyjne, wysokość podatków dochodowych i podatków w ogóle na określonym terytorium rozważanym jako miejsce potencjalnej inwestycji nie odgrywa znaczącej roli. Co więcej, w odniesieniu do dużych inwestorów, nawet ustawodawstwa państw rozwiniętych przewidują różnego rodzaju udogodnienia o podatkowym charakterze, takie jak ulgi, zwolnienia podatkowe, w tym także związane z funkcjonowaniem specjalnych stref ekonomicznych. Wielkość obciążeń fiskalnych nie wpływa także na potencjalny zysk, a jedynie na możliwości jego konsumpcji. Należy przyjąć, że podstawowym wyznacznikiem opłacalności określonej inwestycji zagranicznej jest popyt na dany towar bądź usługę, co bezpośrednio przekłada się na stopę jej zwrotu, a wysokość publicznoprawnych obciążeń ma drugorzędne znaczenie.

Tym samym należy uznać, że zjawisko szkodliwej konkurencji podatkowej w kwalifikowanej postaci jest wykorzystywane przede wszystkim w odniesieniu do kapitału pochodzącego z przestępstwa. Oznacza to, iż istotą problemu szkodliwej konkurencji podatkowej w jej kwalifikowanej postaci wcale nie są podatki same w sobie, lecz ich wykorzystanie do „legalizacji” dochodu uzyskanego z popełnionego zagranicą przestępstwa, przy jednoczesnym zachowaniu możliwie dużej części tych środków.

Z powyższych względów rozpatrywanie problematyki prania pieniędzy oraz szkodliwej konkurencji podatkowej (w kwalifikowanej postaci) całkowicie odrębnie prowadzi do błędnych wniosków i może kosztować budżet państwa utratę części wpływów. Co więcej, fakt, iż praktyczne połączenie obydwu analizowanych zjawisk na płaszczyźnie międzynarodowej zazwyczaj wiąże się z funkcjonowaniem dużych grup przestępczych, prowadzących działalność zakrojoną na szeroką skalę, powinien być tym bardziej istotny dla organów ścigania, a nie tylko służb skarbowych poszczególnych państw.

Fragment pochodzi z książki „Szkodliwa konkurencja podatkowa” Rafał Aleksander Nawrot




W stricte podatkowym aspekcie niniejsza praca koncentruje się na podatkach dochodowych, gdyż znaczenie podatków innych niż dochodowe jest w analizowanym zakresie znacznie mniejsze.