Samochód firmowy: podatek VAT i dochodowy

Przeczytaj także: Samochód ciężarowy: homologacja a podatki

CIT
Samochody nabyte przez przedsiębiorstwo w ramach prowadzonej działalności są zazwyczaj amortyzowane jako środki trwałe podlegające amortyzacji. Amortyzacja jest odpowiednikiem kosztu uzyskania przychodu związanego z zużyciem np. samochodu. Przede wszystkim zauważyć należy, że wydatek na jakikolwiek samochód jest zazwyczaj tak znaczny, iż wykluczyć należy możliwość zaliczenia go do kosztów jednorazowo.

Podatnicy mogą nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych od składników majątku stanowiących środki trwałe, których wartość początkowa określona zgodnie z art. 16g nie przekracza 3.500 zł; wydatki poniesione na ich nabycie stanowią wówczas koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania. W pozostałych przypadkach obowiązuje zasada, zgodnie z którą nie są kosztem uzyskania przychodu wydatki na:
a) nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów,
b) nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie innych niż wymienione w lit. a środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również wchodzących w skład nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części,
c) ulepszenie środków trwałych, które zgodnie z art. 16g ust. 13 powiększają wartość środków trwałych, stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych
- wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1, są jednak kosztem uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem pkt 8a, w przypadku odpłatnego zbycia środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na czas ich poniesienia.

Nie można zatem, poza wskazanym wyżej przypadkiem zakupu do 3.500 zł (na samochód), jednorazowo rozliczyć kosztu uzyskania przychodu w postaci wydatku na zakup samochodu, gdyż jako środek trwały podlega on obowiązkowej amortyzacji, czyli rozliczeniu kosztu w czasie. Ustawodawca w tym zakresie narzuca podatnikom nie tylko sposób rozliczenia kosztu, ale również czas, w jakim to ma nastąpić.

Tabela stawek amortyzacyjnych określa, w jakiej kwocie odpisy amortyzacyjne mogą być dokonywane, a zatem podatnicy z góry określić mogą czas amortyzacji. Mimo że ustawodawca wymienia odrębnie samochody osobowe i ciężarowe, to jednak nie różnicuje ich w tym zakresie, wskazując na stawkę amortyzacji 20%.

Podatnicy, z zastrzeżeniem art. 16l, mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika, z tym że okres amortyzacji nie może być krótszy niż dla środków transportu, w tym samochodów osobowych - 30 miesięcy.

Różnice w rozliczaniu kosztów
Różnice w rozliczaniu kosztów samochodów osobowych i towarowych wynikają natomiast z innych przepisów.

Po pierwsze, pamiętać trzeba, że nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20.000 euro przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania. Powyższy przepis wprowadza ograniczenie dotyczące zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych.

Druga różnica dotyczy tzw. jednorazowego odpisu amortyzacyjnego dla podatników rozpoczynających działalność. Podatnicy w roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność, z zastrzeżeniem ust. 11, oraz mali podatnicy mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji, z wyłączeniem samochodów osobowych, w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50.000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych.