Praca dziecka właściciela a koszty firmy

Przeczytaj także: Zatrudnienie członka rodziny a koszty firmy

Rozpatrzmy następującą sytuację: Na miesiące lipiec-wrzesień, kiedy to pracownicy wykorzystują większość urlopów wypoczynkowych, wspólnicy spółki cywilnej zatrudnili na podstawie umów zleceń trójkę swoich pełnoletnich dzieci, którzy nadal mieszkają z rodzicami. Ich wynagrodzenie jest płatne za przepracowany miesiąc jako iloczyn przepracowanych godzin oraz stawki za jedną godzinę. Czy będzie ono stanowiło koszt uzyskania przychodów u wspólników spółki?

Przede wszystkim należy pamiętać, że na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof) podatnikami podatku dochodowego są osoby fizyczne będące wspólnikami spółki cywilnej, a nie sama spółka. Przychody z udziału w tej spółce, a także koszty uzyskania przychodów, określa się tutaj proporcjonalnie do prawa ich udziału w zyskach. Przy czym w przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe (art. 8 ust. 1 i 2 updof).

Co się zaś tyczy zaliczania wynagrodzeń do kosztów uzyskania przychodów, konieczne jest określenie, czy wydatek taki w myśl przytoczonej ustawy jest kosztem podatkowym. Ogólna zasada zawarta w art. 22 ust. 1 updof mówi, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23, który to zawiera katalog wydatków niebędących kosztami podatkowymi.

W art. 23 ust. 1 pkt 10 updof ustawodawca wskazał natomiast, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki cywilnej lub osobowej spółki handlowej - także małżonków i małoletnich dzieci wspólników

Przytoczonego przepisu nie należy stosować rozszerzająco. Tym samym o ile z podatkowych kosztów uzyskania przychodów została wyłączona wartość pracy (czyli np. wypłacane wynagrodzenie) małoletnich dzieci podatnika tudzież wspólnika (w przypadku spółki osobowej lub handlowej), tak ograniczenie to nie zostało rozszerzone na dzieci pełnoletnie. Nie ma zatem przeszkód, aby wypłacone takiemu dziecku wynagrodzenie zaliczyć do kosztów prowadzonej działalności gospodarczej.

Przypomnijmy w tym miejscu, że zgodnie z art. 10 §1 kodeksu cywilnego pełnoletnim jest, kto ukończył lat osiemnaście. §2 tego przepisu dodaje tutaj, że osoba poniżej tego wieku uzyskuje pełnoletniość przez zawarcie małżeństwa i nie traci jej w razie unieważnienia małżeństwa.

Ponieważ updof nie zawiera definicji pełnoletniości, zdaniem autora należy tutaj stosować tę z Kodeksu cywilnego.

Reasumując, w przypadku zatrudnienia w spółce cywilnej bądź jawnej dziecka lub dzieci wspólników, które w myśl kodeksu cywilnego są uznawane za pełnoletnie, nie ma przeszkód w zakresie zaliczenia wypłacanego im wynagrodzenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej. Podobnie jest w przypadku zatrudnienia dziecka przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą na własne nazwisko.
Gdyby jednak zatrudnione zostało dziecko małoletnie wspólnika spółki tudzież przedsiębiorcy prowadzącego działalność na własne nazwisko, wypłacone mu wynagrodzenie kosztem podatkowym nie będzie.