Darowizny jako koszty uzyskania przychodu?

Przeczytaj także: Przekazanie darowizny a koszty podatkowe

Zgodnie z ustawą o PIT darowizny i ofiary wszelkiego rodzaju nie są uznawane za koszt uzyskania przychodów. Regulacja ta jest zawarta w art. 23 ust. 1 pkt 11 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem, przedsiębiorca dokonujący darowizny na rzecz osoby fizycznej czy prawnej nie będzie mógł jej zaliczyć w ciężar kosztów. Dokonane darowizny nie pomniejszą więc podstawy opodatkowania. Brak możliwości zaliczenia darowizn i ofiar do kosztów uzyskania przychodów jest rekompensowany poprzez możliwość odliczenia ich od podstawy opodatkowania po spełnieniu ściśle określonych warunków. Z odliczenia tego mogą jednak skorzystać tylko ci przedsiębiorcy, którzy opodatkowani są skalą podatkową lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Ponadto mimo wyłączenia darowizn z kosztów uzyskania przychodów, ustawodawca przewidział pewien wyjątek uwzględniający możliwość zaliczenia darowizny w ciężar kosztów uzyskania przychodów.

Darowizna kosztem
Zgodnie z ustawą o PIT (art. 23 ust. 1 pkt 11) kosztem uzyskania przychodów są koszty wytworzenia lub cena nabycia produktów spożywczych, (z wyjątkiem alkoholi) przekazywanych na rzecz organizacji pożytku publicznego, z przeznaczeniem wyłącznie na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez te organizacje. Oznacza to, iż całość poniesionych kosztów będzie stanowiła koszt podatkowy i zmniejszy podstawę opodatkowania. Tak więc przedsiębiorca przekazujący koce i konserwy na rzecz organizacji pożytku publicznego, będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu jedynie konserwy, niezależnie od wysokości tej darowizny. Natomiast koszty związane z darowizną koców będą mogły, po spełnieniu określonych warunków, pomniejszyć podstawę opodatkowania.

Darowizna odliczana od dochodu…
Zgodnie z art. 26 ust.1 pkt. 9 ustawy o PIT od podstawy obliczania podatku można odliczyć:

1. darowizny przekazane na cele działalności m.in. organizacji pożytku publicznego. Odliczeniu podlegają nie tylko darowizny na rzecz organizacji pożytku publicznego, ale również darowizny na rzecz innych podmiotów określonych w art. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego, które realizują cele pożytku publicznego. Należą do nich między innymi spółdzielnie socjalne, stowarzyszenia samorządu terytorialnego, kościelne osoby prawne itp.
2. Darowizny przekazane na cele kultu religijnego (np. na budowę kościoła).
3. Darowizny na cele honorowego krwiodawstwa (130zł za litr w 2011r.).

…po spełnieniu warunków
Przekazanie darowizny na jeden z wyżej wymienionych celów nie jest równoznaczne z możliwością odliczenia jej w całości od podstawy opodatkowania. Należy pamiętać o warunkach, które muszą być spełnione, by darowizna podlegała odliczeniu:

1. Łączna kwota dokonanej darowizny podlegającej odliczeniu nie może przekroczyć kwoty stanowiącej 6% dochodu.
2. Odliczeniu nie podlegają darowizny poniesione na rzecz:
   -osób fizycznych,
   -osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, prowadzących działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5 %, oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali, lub handlu tymi wyrobami.
3. Darowizna nie podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania, gdy podatnik zaliczył wartość przekazanej darowizny do kosztów uzyskania przychodów (produkty spożywcze).
4. Podmioty zobowiązane są wykazać w zeznaniu rocznym kwotę przekazanej darowizny, kwotę dokonanego odliczenia oraz dane pozwalające na identyfikację obdarowanego.
5. Gdy podatnik nie może odliczyć podatku VAT od dokonanej darowizny, za jej kwotę uważa się wartość towaru z podatkiem VAT.
6. Darowiznę należy udokumentować dowodem wpłaty na rachunek bankowy, zaświadczeniem obdarowanego o przyjęciu darowizny, zaświadczeniem o ilości oddanej krwi lub dokumentem stwierdzającym poniesienie wydatków.
7. W przypadku zwrotu dokonanej darowizny, obdarowany jest obowiązany przekazać urzędowi skarbowemu informację o zwróconej podatnikowi darowiźnie, w terminie miesiąca od dnia dokonania zwrotu.

Joanna Szlęzak-Matusewicz, Jerzy Toczyński