Faktury VAT sprzedaży wystawione przez nabywcę

Przeczytaj także: Oszustwa podatkowe nie pozbawiają prawa do korygowania VAT

Faktury VAT RR
Przede wszystkim ustawodawca zobowiązał nabywców – czynnych podatników VAT – do wystawiania faktur na nabywane od rolników ryczałtowych produktów rolnych. Obowiązek taki został określony w art. 116 ustawy o podatku od towarów i usług. Dalsze jego przepisy zawierają m.in. informacje, jakie dane winny na takiej fakturze się znaleźć. Odbiegają one nieco od standardowych faktur. W pierwszej kolejności należy pamiętać, że faktura taka winna zostać oznaczona jako Faktura VAT RR. Ponadto musi ona zawierać co najmniej:
1) imię i nazwisko lub nazwę albo nazwę skróconą dostawcy i nabywcy oraz ich adresy;
2) numer identyfikacji podatkowej lub numer PESEL dostawcy i nabywcy;
3) numer dowodu osobistego dostawcy lub innego dokumentu stwierdzającego jego tożsamość, datę wydania tego dokumentu i nazwę organu, który wydał dokument, jeżeli rolnik ryczałtowy dokonujący dostawy produktów rolnych jest osobą fizyczną;
4) datę dokonania nabycia oraz datę wystawienia i numer kolejny faktury;
5) nazwy nabytych produktów rolnych;
6) jednostkę miary i ilość nabytych produktów rolnych oraz oznaczenie (opis) klasy lub jakości tych produktów;
7) cenę jednostkową nabytego produktu rolnego bez kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku;
8) wartość nabytych produktów rolnych bez kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku;
9) stawkę zryczałtowanego zwrotu podatku (ta różni się od standardowych stawek VAT);
10) kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku od wartości nabytych produktów rolnych;
11) wartość nabytych produktów rolnych wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku;
12) kwotę należności ogółem wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku, wyrażoną cyfrowo i słownie;

W odróżnieniu od „zwykłych” faktur, faktura VAT RR musi także zawierać czytelne podpisy osób uprawnionych do wystawienia i otrzymania tej faktury lub podpisy wraz z imionami i nazwiskami tych osób. Dodatkowo faktura taka winna zawierać oświadczenie dostawy produktów rolnych w brzmieniu: „Oświadczam, że jestem rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług.”

Faktury wewnętrzne
Wyżej wskazany przypadek nie jest jedynym, w którym nabywca jest zobowiązany do wystawienia faktury. Druga sytuacja dotyczy faktur wewnętrznych dokumentujących import usług, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest nabywca, czy też innych czynności, w stosunku do których obowiązanym do rozliczenia podatku VAT jest nabywca (np. skup złomu).

Faktury wewnętrzne ponadto podatnik jest zobowiązany wystawić także w przypadku wystąpienia czynności określonych w art. 7 ust. 2 tudzież art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, czyli czynności nieodpłatnych, które na potrzeby podatku VAT zostały zrównane z dostawą towarów i świadczeniem usług (np. większość darowizn). Faktury wewnętrzne są wystawiane także dla udokumentowania zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze.

Co do zasady w przypadku faktur wewnętrznych stosuje się przepisy przewidziane dla zwykłych faktur VAT (w zakresie elementów, jakie winny się na nich znaleźć). Należy przy tym jednak pamiętać, że w przypadku czynności określonych w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy, gdy brak jest konkretnego nabywcy towaru lub usługi, faktura nie zawiera danych dotyczących tego nabywcy oraz kwoty należnej z tytułu wykonania tych czynności. Z kolei w stosunku do wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, oraz świadczenia usług, dla którego podatnikiem jest ich usługobiorca, faktury mogą nie zawierać numeru identyfikacji podatkowej kontrahenta.

Faktury takie można ponadto wystawiać tylko w jednym egzemplarzu, przy czym należy je przechowywać wraz z całą dokumentacją dotyczącą podatku.

Na marginesie dodajmy, że faktury stwierdzające dokonanie dostawy towarów lub wykonanie usługi, dla których podatnikiem zgodnie z przepisami ustawy jest nabywca towaru lub usługi, zamiast danych dotyczących stawki i kwoty podatku oraz kwoty należności wraz z podatkiem zawierają:
1) adnotację, że podatek rozlicza nabywca, lub
2) wskazanie właściwego przepisu ustawy lub dyrektywy, wskazującego, że podatek rozlicza nabywca, lub
3) oznaczenie „odwrotne obciążenie”.

Faktura sprzedaży
Trzeci przypadek wystawiania faktury przez nabywcę został określony nie w ustawie o VAT, a w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie m.in. wystawiania faktur VAT.

Otóż w §6 tego rozporządzenia ustawodawca dopuścił możliwość zawarcia umowy, na podstawie której transakcje będą dokumentowane fakturami wystawianymi przez nabywcę towarów i usług, a nie ich dostawcę.

Aby jednak powyższe było możliwe, strony umowy muszą spełniać pewne warunki, zaś sama umowa winna zawierać określone w §6 rozporządzenia informacje (np. upoważnienie, przez podatnika dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługi, nabywcy do wystawiania faktur, faktur korygujących i duplikatów, w jego imieniu i na jego rachunek, określenie terminu obowiązywania umowy, określenie towarów lub usług, w odniesieniu do których nabywca będzie wystawiał faktury sprzedaży itp.), a także zostać zgłoszona właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.

Tak wystawiona faktura, oprócz standardowych elementów, powinna zawierać dodatkowo: informację, kto był wystawcą faktury i że wystawił ją w imieniu i na rachunek podatnika wymienionego w fakturze jako sprzedawca.