Rozliczenia z urzędem skarbowym: formy zapłaty

Przeczytaj także: Ordynacja podatkowa: podatek zapłaci inna osoba?

Formy płatności
Podatki odprowadzane do urzędu skarbowego, także zaliczki na nie, można regulować gotówką lub przelewem. Nie wszyscy mają jednak możliwość wyboru formy płatności.

Przedsiębiorcy, zobowiązani do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów, rozliczają się bezgotówkowo. CIT, VAT, podatek dochodowy od osób fizycznych, a także kwoty pobrane w związku z wykonywaniem funkcji płatnika muszą wpłacać na rachunek urzędu skarbowego przelewem. Gotówką mogą regulować podatki niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Od zasady bezgotówkowego rozliczania się przedsiębiorców z fiskusem uczyniono wyjątek dla drobnych firm. Mikroprzedsiębiorcy mogą płacić podatki gotówką. Aby móc być uznanym za takiego przedsiębiorcę, trzeba spełniać dwa warunki. Po pierwsze, w co najmniej jednym z ostatnich dwóch lat obrotowych należy zatrudniać średniorocznie mniej niż 10 pracowników. Po drugie, w co najmniej jednym z ostatnich dwóch lat obrotowych roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów, usług oraz operacji finansowych nie może przewyższać równowartości w złotych 2 mln euro, lub sumy aktywów bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie mogą przekraczać równowartości w złotych 2 mln euro. Wielkości wyrażone w euro przelicza się na złote według średniego kursu ogłaszanego przez NBP w ostatnim dniu roku obrotowego wybranego do określenia statusu przedsiębiorcy.

Dzień zapłaty
Bez względu na to, w jakiej formie uiszcza się podatek, ważna jest terminowość. Stosuje się w tym zakresie zasady wskazane w art. 60 Ordynacji podatkowej.

Podatnik, który rozlicza się bezgotówkowo - z obowiązku lub z wyboru - musi zadbać o to, aby najpóźniej w ostatnim dniu terminu płatności podatku stan jego konta zmniejszył się o należną fiskusowi kwotę. Terminem dokonania zapłaty podatku jest bowiem dzień obciążenia, na podstawie polecenia przelewu, jego rachunku w banku lub w SKOK-u. Nie ma znaczenia, ani kiedy zostanie złożona dyspozycja przelewu, ani kiedy pieniądze wpłyną na konto urzędu skarbowego (patrz przykład 1).

Nieco inaczej jest w przypadku korzystania z rachunku bankowego założonego w banku lub w instytucji kredytowej, które nie mają siedziby bądź oddziału w Polsce. W takim wypadku za termin zapłaty podatku uważa się dzień obciążenia tego rachunku tylko wtedy, gdy wpłacona kwota znajdzie się na koncie urzędu skarbowego w ciągu 5 kolejnych dni roboczych. W przeciwnym razie za termin zapłaty podatku uważa się dzień uznania rachunku bankowego urzędu skarbowego kwotą wskazaną w poleceniu przelewu.

Rozliczenia gotówkowe nie powinny natomiast przysparzać większych problemów. W ich przypadku bowiem za termin uiszczenia podatku uważa się dzień wpłacenia odpowiedniej kwoty w kasie urzędu skarbowego lub na jego rachunek w banku, placówce pocztowej, SKOK-u.

Skutki nieterminowości
Podatnik, który nieterminowo rozlicza się z fiskusem, naraża się na zapłatę odsetek, ukaranie grzywną, a w ostateczności - przymusowe ściągnięcie zaległości.

Odsetki za zwłokę trzeba uiścić za okres od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin płatności podatku, do dnia uregulowania należności (patrz przykład 2). Nie trzeba przejmować się jedynie niewielkimi kwotami. Nie uiszcza się odsetek, których wysokość nie przekracza obecnie 6,60 zł. Wpłatę, która nie wystarcza na pokrycie podatku i odsetek za zwłokę, urzędnicy zaliczają proporcjonalnie na poczet zaległości podatkowej oraz odsetek.

Obowiązku rozliczenia się z fiskusem nie należy lekceważyć nie tylko z powodu rosnących odsetek. Nie warto tego robić, aby nie zostać posądzonym o uporczywe niepłacenie podatku w terminie. A jest takie ryzyko, jeżeli opóźnienia powtarzają się albo trwają długo. Za uporczywe niepłacenie podatku grozi grzywna. Może ona wynieść od 138,60 zł do 27.720 zł. Wpłata zaległego podatku, powiększona o należne odsetki za zwłokę, zazwyczaj jednak wystarcza, aby urząd skarbowy nie wyciągał konsekwencji karnych skarbowych.

Podatnik, który zwleka z uregulowaniem swoich zobowiązań, powinien liczyć się z tym, że urząd skarbowy może ściągnąć je w trybie przymusowym. Jeżeli zostanie wszczęte postępowanie egzekucyjne, trzeba być przygotowanym na wizyty poborców skarbowych, spisywanie majątku, blokadę rachunków bankowych, zajęcie ruchomości itp. Wiąże się to nie tylko z uciążliwością. Za działania egzekucyjne pobierane są opłaty. Składają się na nie: opłaty za czynności egzekucyjne, opłata manipulacyjna i wydatki egzekucyjne. Koszty te obciążają w zasadzie niesumiennego podatnika.

Przykład 1
W dniu 22 lipca 2011 r. podatnik złożył dyspozycję przelewu na konto urzędu skarbowego podatku VAT za czerwiec 2011 r. Bank zrealizował tę dyspozycję 25 lipca 2011 r. Uznanie rachunku bankowego urzędu skarbowego kwotą wskazaną w poleceniu przelewu nastąpiło 28 lipca 2011 r. Podatek został jednak uregulowany w terminie, tj. do 25 lipca 2011 r. Dzień obciążenia rachunku bankowego podatnika jest dniem zapłaty podatku.

Przykład 2
W dniu 25 lipca 2011 r. przedsiębiorca zlecił przelew na konto urzędu skarbowego kwoty 1.500 zł tytułem zapłaty VAT za czerwiec 2011 r. Bank obciążył jego rachunek bankowy dopiero następnego dnia. Przedsiębiorca spóźnił się z uregulowaniem należnej fiskusowi kwoty. Obciążenie jego rachunku bankowego nastąpiło bowiem po upływie terminu płatności podatku. Efektem takiego jednodniowego opóźnienia są jednak odsetki nieprzewyższające 6,60 zł - wynoszą po zaokrągleniu 1 zł. Nie trzeba ich uiszczać.

Podstawa prawna
Ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.)


Wydawnictwo Podatkowe GOFIN – wydawca czasopism, Gazety Podatkowej i serwisów internetowych dostarczających specjalistycznej wiedzy z zakresu podatków, rachunkowości, ubezpieczeń i prawa pracy.