Eksport towarów: zaliczka i korekta VAT

Przeczytaj także: Eksport towaru: rozliczenie VAT w deklaracji

Eksport towarów, czyli potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach celnych wywóz towarów z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez dostawcę towarów lub na jego rzecz tudzież nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz (z pewnymi wyjątkami), jest objęty zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, a co za tym idzie, podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Mieści się on w ramach pojęcia sprzedaży, określonego w art. 2 pkt 22 ustawy o VAT. Także art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT mówi, że opodatkowaniu tym podatkiem podlega eksport towarów.

Stawka podatku dla eksportu towarów wynosi natomiast co do zasady 0% o ile dostawca posiada odpowiednie dokumenty potwierdzające, że eksport taki, czyli wywóz towarów poza terytorium UE, miał miejsce (patrz art. 41 ust. 4-9 ustawy o VAT).

Jak już zostało to wskazane we wstępie, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega nie tylko faktyczna dostawa towaru czy wykonanie usługi, ale także zaliczki otrzymane na poczet tych czynności. Mówi o tym wprost art. 29 ust. 2 ustawy o VAT: W przypadku gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku.

Przypomnijmy w tym miejscu, że dla zaliczek otrzymanych na poczet przyszłych dostaw towarów/świadczenia usług, należy stosować taką samą stawkę podatku, jaka obowiązuje w przypadku czynności, na poczet których została wpłacona.

Tym samym, skoro w przypadku eksportu towarów stosujemy stawkę VAT w wysokości 0%, ta też będzie miała zastosowanie do zaliczki wpłaconej na poczet przyszłego eksportu towarów.

Co się zaś tyczy obowiązku podatkowego od otrzymanych zaliczek, ten dla większości przypadków został zdefiniowany w art. 19 ust. 11 ustawy o VAT: Jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.

W przypadku eksportu należy jednak dodatkowo pamiętać o postanowieniach zawartych w art. 19 ust. 12 ustawy o VAT, który to mówi, że powyższy przepis (art. 19 ust. 11) stosuje się odpowiednio w przypadku eksportu towarów, jeżeli wywóz towarów nastąpi w ciągu 6 miesięcy, licząc od dnia otrzymania części należności.

Art. 19 ust. 12 ustawy o VAT zwiera zatem dodatkowy warunek uzależniający zastosowanie art. 19 ust. 11 tejże ustawy – jeżeli ten dodatkowy warunek nie zostanie spełniony, do otrzymanej zaliczki na poczet eksportu nie należy stosować art. 19 ust. 11.

Powyższe powoduje, że w przypadku upływu sześciomiesięcznego terminu na dokonanie eksportu, gdy ten w tym czasie nie wystąpi, nie można uznać, że otrzymana wcześniej zaliczka spowodowała powstanie obowiązku podatkowego w podatku VAT, a co za tym idzie, zaliczka ta nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.

Jak zatem w takiej sytuacji winien zachować się podatnik? Otóż w chwili otrzymania zaliczki na poczet przyszłego eksportu towarów powinien on ją wykazać ze stawką 0%. Następnie po upływie owych 6 miesięcy, jeżeli w tym czasie do eksportu nie dojdzie, konieczne jest skorygowanie deklaracji VAT za okres rozliczeniowy, w którym zaliczkę pierwotnie opodatkowano. Korekta ta powinna polegać na usunięciu z tej deklaracji kwoty wykazanego obrotu z tytułu eksportu towaru w części przypadającej na tę zaliczki.