Podatek VAT: zagraniczny wynajem środków trwałych

Przeczytaj także: Transport w UE i krajowy: przeliczanie walut

Aby odpowiedzieć na powyższe pytanie w pierwszej kolejności należy ustalić miejsce świadczenia tychże usług. Zasada ogólna zawarta w art. 28b ustawy o VAT mówi, że w przypadku usług świadczonych na rzez podatnika miejscem ich świadczenia jest miejsce, gdzie usługobiorca posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej (jeżeli dla tego miejsca usługi są świadczone), a gdy nie jest możliwe określenie powyższych – stałe miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu.

Można zatem stwierdzić, że miejsce świadczenia podąża tutaj za nabywcą, nie sprzedawcą (świadczeniodawcą).

Pewien wyjątek ustawodawca przewidział dla środków transportu. Otóż w art. 28j wskazał on, że miejscem świadczenia usług krótkoterminowego wynajmu środków transportu jest miejsce, w którym te środku transportu są faktycznie oddane do dyspozycji usługobiorcy. W ust. 2 przytoczonego przepisu doprecyzował on jednak, że z krótkoterminowym wynajmem środków transportu w przypadku jednostek lądowych mamy do czynienia, gdy nie przekracza ono 30 dni.

Z naszego przykładu nie wynika, gdzie przedmiotowy samochód ciężarowy został udostępniony kontrahentowi, jednakże okres umowy najmu jest znacznie dłuższy aniżeli 30 dni, a co za tym idzie, przepis ten nie będzie tutaj miał zastosowania.

Co za tym idzie, w naszym przypadku należy zastosować wskazany wcześniej art. 28b ustawy o VAT, w związku z czym usługa wynajmu samochodu nie będzie podlegała w Polsce opodatkowaniu, a we Francji (zakładając że usługobiorca nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności, dla którego przedmiotowy środek transportu został wynajęty).

Nie mniej powyższe winno zostać wykazane w deklaracji VAT, mimo że sam podatek tutaj nie wystąpi. Konieczne jest zatem określenie momentu powstania obowiązku podatkowego. Ten, zgodnie z regulacją zawartą w art. 109 ust. 3a ustawy o VAT, należy ustalić w oparciu o zasady wyrażone w art. 19 ust. 19a i 19b ustawy o VAT. Zgodnie z nimi obowiązek podatkowy powstaje tutaj co do zasady w dniu wykonania usługi. Jeżeli jednak
1) usługi, dla których, w związku z ich świadczeniem, ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonane z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te rozliczenia lub płatności, do momentu zakończenia świadczenia tych usług;
2) usługi świadczone w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla których, w związku z ich świadczeniem, w danym roku nie upływają terminy rozliczeń lub płatności, uznaje się za wykonane z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tych usług.

Z całą pewnością usługa ta ma charakter ciągły, a strony umowy określiły w niej okresy rozliczeniowe (zapewne będzie to miesiąc), po których winna nastąpić za ten okres płatność. W takim przypadku obowiązek podatkowy powstaje tutaj w ostatnim dniu tego okresu (czyli np. ostatniego dnia miesiąca, jeżeli taki okres rozliczeniowy został wskazany). Należy tutaj dodatkowo jednak pamiętać, że w przypadku, gdy przed tym dniem podatnik otrzyma zapłatę, obowiązek podatkowy powstaje w dniu jej otrzymania.

Gdyby jednak przedmiotowy najem nie miał charakteru ciągłego, obowiązek podatkowy powstałby z chwilą zakończenia usługi, chyba że wcześniej wystąpiłaby zapłata.

Powyższa czynność winna być udokumentowana fakturą VAT, z tym że nie znajdą się na niej stawka oraz kwota podatku jak też należność wraz z podatkiem (jako że usługa ta nie podlega w Polsce opodatkowaniu). Powinna się tutaj natomiast znaleźć informacja, że podatek rozlicza nabywca, przytoczenie przepisu ustawy lub dyrektywy, wskazującego, że podatek ten rozlicza nabywca tudzież oznaczenie „odwrotne obciążenie”.

Transakcję tę należy ponadto wykazać w deklaracji VAT oraz informacji podsumowującej VAT-UE.