Faktury walutowe: błędny kurs a odliczenie VAT

Przeczytaj także: Oszustwa podatkowe nie pozbawiają prawa do korygowania VAT

Rozpatrzmy następującą sytuację: 1 lipca 2011 r. Firma A zawarła z firmą B umowę, na mocy której ta druga dokona dostawy towarów dla pierwszej ze wskazanych w określonych terminach i ilościach. W umowie postanowiono, że wartość tych towarów będzie ustalana w euro. Pierwsza dostawa miała miejsce 20 lipca 2011 r. Tego samego dnia firma B wystawiła fakturę VAT w euro. Na fakturze tej dokonała przeliczenia podatku VAT na złote polskie, stosując kurs sprzedaży NBP z dnia zawarcia umowy. Czy postąpiła prawidłowo? W jakiej wysokości firma A powinna odliczyć ten podatek (przy założeniu, że nabyte towary są wykorzystywane wyłącznie do czynności opodatkowanych)?

§5 ust. 6 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie m.in. wystawiania faktur VAT mówi, że kwoty podatku wykazuje się w złotych bez względu na to, w jakiej walucie określona jest kwota należności w fakturze. Co za tym idzie, możliwe jest wystawienie faktury w walucie obcej, przy czym podatek VAT w takim przypadku i tak musi zostać przeliczony na złote polskie.

Zasady przeliczania walut obcych na potrzeby podatku VAT zostały z kolei określone w art. 31a ustawy o VAT, którego to ust. 1 (zasada ogólna mająca w naszym przykładzie zastosowanie) mówi, że w przypadku gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego.

Ustawodawca zatem dokładnie określił, jaki kurs należy brać pod uwagę przy przeliczaniu walut obcych na złote polskie ( średni kurs NBP) oraz z jakiego dnia (poprzedzającego dzień powstania obowiązku podatkowego). Nie ma tutaj dowolności.

Dodajmy w tym miejscu, że zgodnie z art. 19 ust. 1 i 4 ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi przy czym jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

W naszej sytuacji data wystawienia faktury jest tożsama z datą wydania towaru (20 lipca 2011 r. ) co za tym idzie, do przeliczenia podatku VAT wynikającego z faktury z euro na złotówki, firma B winna zastosować średni kurs NBP z 19 lipca 2011 r.

Firma B popełniła zatem dwa błędy w zakresie przeliczania walut na złote polskie:

1. zastosowała zły kurs, tj. kurs sprzedaży NBP zamiast kursu średniego NBP
2. zastosowała kurs ze złego dnia, tj. kurs z dnia zawarcia umowy zamiast kurs z dnia poprzedzającego dzień powstania obowiązku podatkowego

Należy przy tym pamiętać, że wykazany na fakturze podatek VAT jest z jednej strony (u sprzedawcy) podatkiem należnym a z drugiej zaś (u nabywcy) podatkiem naliczonym. Wykazanie go w złotówkach powoduje, że będzie on zadeklarowany przez obydwie strony transakcji w tej samej wysokości. Nabywca nie może sam zmienić jego wartości w sytuacji, gdy sprzedawca obliczył go w błędnej wysokości. Powinien on tutaj ująć go po stronie podatku naliczonego w kwocie wykazanej na fakturze (czyli wg błędnie zastosowanego kursu przez sprzedawcę). Oczywiście sprzedawca (w naszym przypadku firma B) winien wystawić fakturę korygującą, w której podatek ten zostanie wykazany w prawidłowej wysokości. Powyższe nie będzie jednak miało negatywnych skutków dla nabywcy.