Braki i niedobory towaru: rozliczenie VAT

Przeczytaj także: Niedobór towaru: rozliczenie podatku VAT

Wśród niedoborów wyróżnić można niedobory:

• zawinione, których powstanie jest związane z niedopełnieniem obowiązków przez osobę materialnie odpowiedzialną za powierzone mienie, oraz
• niezawinione, powstałe z przyczyn niezależnych od osób materialnie odpowiedzialnych np. na skutek zdarzeń losowych, takich jak powódź, pożar, kradzież, bądź też przyczyn naturalnych związanych z uszkodzeniem towarów podczas transportu, złymi warunkami przechowywania, na które osoba materialnie odpowiedzialna nie ma wpływu itd.

Ustawa o VAT, w art. 5 ust. 1 pkt 1, jako jedną z czynności podlegających opodatkowaniu wymienia odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT). Natomiast przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (art. 8 ust. 1 ustawy).

Zatem, moim zdaniem, niedobory towarów, zarówno zawinione, jak i niezawinione, nie stanowią dostawy towarów ani świadczenia usług, tak więc nie podlegają opodatkowaniu VAT. Stanowisko to potwierdzają także niektóre organy podatkowe. Przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 21 stycznia 2011 r., nr ITPP1/443-1067/10/KM Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy stwierdził, że niedobory zawinione towarów, jako niestanowiące dostawy towarów ani świadczenia usług w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Podobnie uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 20 czerwca 2008 r., nr IPPP1-443-732/08-3/BS.

Tak więc podatnik nie ma obowiązku odprowadzenia podatku należnego związanego z utraconym towarem, jak również dokumentowania niedoboru fakturami VAT.

Czy wystąpi obowiązek korekty VAT?
Podatnik VAT ma zasadniczo prawo do odliczenia VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Wynika to z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

W myśl art. 185 ust. 2 Dyrektywy 2003/112/WE w sytuacji udowodnionych lub potwierdzonych przypadków zniszczenia, utraty lub kradzieży majątku nie dokonuje się korekty podatku naliczonego. Jednak przepisy Dyrektywy upoważniają państwa Unii do odmiennych w tym zakresie uregulowań, tj. do wprowadzenia obowiązku korekty w przypadku kradzieży.

Jak wynika z ustawy o VAT, przepisy art. 91 ust. 1-6 ustawy (wskazujące przypadki i zasady dokonywania korekt VAT), stosuje się odpowiednio, w przypadku gdy podatnik miał prawo do odliczenia VAT od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego odliczenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się to prawo do odliczenia od tego towaru lub usługi (art. 91 ust. 7 ustawy o VAT).

Natomiast, jak wskazano w art. 91 ust. 7d ustawy o VAT, w przypadku zmiany prawa do odliczenia VAT od towarów i usług, innych niż wymienione w ust. 7a i ust. 7b (m.in. środków trwałych), w szczególności towarów handlowych lub surowców i materiałów, nabytych z zamiarem wykorzystania ich do czynności, w stosunku do których przysługuje pełne prawo do odliczenia VAT lub do czynności, w stosunku do których prawo to nie przysługuje, i niewykorzystanych zgodnie z takim zamiarem do dnia tej zmiany, korekty podatku naliczonego dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za okresy rozliczeniowe, w których wystąpiła ta zmiana.