Samochód w leasingu: wykup i sprzedaż a podatki

Przeczytaj także: Leasing samochodu: wykup i sprzedaż

Skutki w VAT

Przypomnijmy, że w przypadku użytkowania samochodu osobowego m.in. na podstawie umowy leasingu, kwotę podatku naliczonego stanowi 60% kwoty podatku naliczonego od czynszu (raty) lub innych płatności wynikających z zawartej umowy, udokumentowanych fakturą (art. 3 ust. 6 ustawy z 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym). Suma kwot w całym okresie użytkowania samochodu nie może jednak przekroczyć 6.000 zł.

Należy przy tym podkreślić, iż zawarta umowa leasingu operacyjnego nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, lecz świadczenie usług polegające na odpłatnym oddaniu leasingobiorcy do używania przedmiotowego samochodu. Opcja wykupu samochodu będącego przedmiotem umowy jest najczęściej zawarta w ogólnych warunkach umowy leasingowej i należy ją traktować jedynie jako ofertę leasingodawcy dla leasingobiorcy, dotyczącą przedmiotu leasingu. Realizacja prawa wykupu następuje zazwyczaj dopiero po zakończeniu właściwej umowy. Wykup przedmiotu leasingu stanowi odrębną od umowy leasingu umowę kupna-sprzedaży (tak też jest w sytuacji przedstawionej w pytaniu). W takim przypadku mamy więc do czynienia z dwoma odrębnymi transakcjami, do których przysługują dwa odrębne limity w odliczeniu VAT.

Oznacza to, że podatnikowi przysługuje prawo, zgodnie z art. 3 ust. 1 ww. ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r., do odliczenia VAT naliczonego z faktury wykupu samochodu po leasingu (w wysokości 60% kwoty podatku wykazanej w fakturze, nie więcej niż 6.000 zł).

WAŻNE: Nawet jeżeli podatnik wykorzystał już limit odliczenia VAT z rat leasingowych (tj. odliczył łącznie 6.000 zł), przy wykupie pojazdu może skorzystać z odliczenia VAT w wysokości 60% kwoty wykazanej w fakturze, nie więcej jednak niż 6.000 zł.
Potwierdza to m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 11 kwietnia 2011 r., nr ILPP2/443-29/11-4/MR, w której czytamy:
"(…) Opcja wykupu samochodu będącego przedmiotem umowy leasingu operacyjnego jest uprawnieniem, z którego leasingobiorca może skorzystać, ale nie musi. W kontekście powyższego należy więc przyjąć, że wykup przedmiotu leasingu jest odrębną czynnością - dostawą towaru - niezwiązaną z samą umową leasingu.

W związku z powyższym, skoro wykup przedmiotu leasingu (samochodu osobowego) jest odrębną czynnością - dostawą towaru - niezwiązaną z samą umową leasingu, to od tej czynności będzie przysługiwało Wnioskodawcy prawo do odliczenia 60% kwoty podatku należnego, nie więcej niż 6.000 zł - wynikającej z faktury zakupu przedmiotowego pojazdu. (…)"

Sprzedaż samochodu
Sprzedaż samochodu, przy nabyciu którego przysługiwało prawo do częściowego odliczenia VAT, może korzystać ze zwolnienia z VAT. Będzie tak, jeżeli sprzedawany samochód był używany przez dokonującego jego dostawy przez co najmniej 6 miesięcy, licząc od momentu nabycia prawa do rozporządzania tym pojazdem jak właściciel (czyli od momentu wykupu pojazdu po okresie umowy leasingu). Jak bowiem wynika z § 13 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się z VAT dostawę samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych przez podatników, którym przy nabyciu tych samochodów i pojazdów przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jeżeli te samochody i pojazdy są towarami używanymi w rozumieniu art. 43 ust. 2 ustawy o VAT, tj. były używane przez sprzedającego przez okres co najmniej pół roku.

Prawo stosowania w takich przypadkach zwolnienia z VAT potwierdzają organy podatkowe. Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 11 kwietnia 2011 r., nr ILPP2/443-29/11-5/MR, wyjaśnił:
"(…) prawo do zastosowania zwolnienia będzie miał tylko taki dostawca, u którego minęło co najmniej pół roku od nabycia przez niego prawa do rozporządzania danym towarem jak właściciel. Powyższe oznacza, iż okres użytkowania rzeczy ruchomej na podstawie umowy leasingu operacyjnego nie może być liczony do limitu półrocznego, o którym mowa w art. 43 ust. 2 ustawy, bowiem Wnioskodawca, użytkując samochód na podstawie umowy leasingu operacyjnego, nie nabył prawa do rozporządzania tym towarem jak właściciel. Okres używania samochodu osobowego liczy się od momentu nabycia go przez podatnika (momentu jego wykupu) (podkreśl. red.). Nie ma znaczenia okres używania pojazdu przed jego nabyciem.

Reasumując, samochodu, o którym mowa we wniosku, nie można uznać za towar używany w rozumieniu przepisu art. 43 ust. 2 ustawy i tym samym Wnioskodawca nie będzie miał prawa do zastosowania przy jego sprzedaży zwolnienia od podatku VAT - przed upływem 6 miesięcy jego używania po nabyciu prawa do rozporządzania nim jak właściciel. Sprzedaż ww. samochodu osobowego w takim przypadku opodatkowana będzie podstawową 23% stawką podatku od towarów i usług. (…)"