Rata leasingowa: VAT należny i naliczony

Przeczytaj także: Leasing operacyjny: rozliczenie VAT

W stosunku do podatku należnego, a co za tym idzie, wykazania obowiązku podatkowego, stosowne regulacje znalazły się w art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem obowiązek podatkowy w przypadku świadczenia na terytorium kraju usług najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze, a także usług ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia, usług w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego oraz usług stałej obsługi prawnej i biurowej, powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze. Na marginesie dodajmy, że fakturę VAT w stosunku do tych usług należy wystawić nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego i nie wcześniej niż 30. dnia przed powstaniem tego obowiązku (§11 rozporządzenia w sprawie wystawiania faktur).

Należy tutaj dodatkowo pamiętać o art. 19 ust. 15 ustawy o VAT, który to mówi, że w przypadku usług, o których mowa wyżej, otrzymanie części zapłaty powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części.

Przykład 1
25 maja 2011 r. firma leasingowa wystawiła fakturę VAT na ratę leasingową za czerwiec z terminem płatności 10 czerwca 2011 r. Obowiązek podatkowy z tytułu tej usługi powstanie 10 czerwca 2011 r., chyba że wcześniej nabywca dokona płatności tej raty – wtedy to bowiem obowiązek podatkowy powstanie w dniu otrzymania należności.

Co się zaś tyczy podatku naliczonego, istotne są tutaj cztery przepisy.
Art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT mówi, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę VAT.
Art. 86 ust. 11 ustawy o VAT wskazuje z kolei, że jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w terminie wskazanym wyżej, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.
Z kolei art. 86 ust. 12 ustawy o VAT traktuje, że w przypadku otrzymania faktury przed dniem nabycia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel albo przed wykonaniem usługi, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje z chwilą nabycia prawa do rozporządzania towarem lub z chwilą wykonania usługi. Należy przy tym pamiętać o zasadzie wyrażonej w art. 86 ust. 12a pkt 1 ustawy o VAT, który to mówi, że ust. 12 nie stosuje m.in. gdy faktura dokumentuje czynności, od których obowiązek podatkowy powstał zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 4.

Tym samym, bez względu na to kiedy powstał obowiązek podatkowy, leasingobiorca ma prawo odliczyć podatek VAT z faktury dokumentującej ratę leasingową w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał fakturę bądź w jednym z dwóch następnych okresów.

Przykład 2
Załóżmy, że faktura wskazana w przykładzie 1 dotarła do leasingobiorcy 30 maja 2011 r. W takiej sytuacji ten ma prawo do odliczenia podatku VAT (przy założeniu, że rozlicza się za okresy miesięczne) w deklaracji za maj, czerwiec lub lipiec 2011 r.
Warto tutaj wspomnieć, że w przypadku odliczenia tego podatku już w miesiącu maju, podatek naliczony zostanie odliczony wcześniej, aniżeli zostanie wykazany podatek należny. Leasingodawca wykaże bowiem obowiązek podatkowy z tego tytułu dopiero w miesiącu czerwcu (chyba, że do końca maja 2011 r. leasingobiorca ureguluje zobowiązanie z tego tytułu).