Wyłączenie z używania a amortyzacja środków trwałych

Przeczytaj także: Środki trwałe: remont a modernizacja

Wyłączenie z używania danego środka trwałego występuje przede wszystkim w przypadku jego remontów i napraw. Chodzi tutaj zarówno o zdarzenia losowe jak i planowane. Do tych pierwszych można zaliczyć przykładowo popsucie się danej maszyny/urządzenia podczas pracy. Zdarza się, że w takich przypadkach okres wyłączenia z używania może wynosić nawet kilka miesięcy z uwagi np. na trudno dostępne części niezbędne do jej naprawienia. Remont może być też planowany, w tym także na dłuży okres czasu aniżeli kilka dni, czy tygodni. Z takim sytuacjami mamy do czynienia m.in. w przypadku remontu nieruchomości. W zależności od ich zakresu niekiedy konieczne jest całkowite wyłączenie ich z procesów produkcyjnych (np. kładzenie nowych tynków, dachu, remont posadzki itp.)

Przepisy podatkowe nakładają w takich przypadkach obowiązku zaprzestania naliczania odpisów amortyzacyjnych. W rozpatrywanej kwestii warto poddać analizie dwa przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof). Pierwszy to art. 22h ust. 1 pkt 1, który wskazuje kiedy dokonuje się odpisów amortyzacyjnych. Zgodnie z nim odpisy takie są naliczane od wartości początkowej środków trwałych począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek wprowadzono do ewidencji środków trwałych, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór.

Drugi z przepisów, to art. 22c updof, który mówi, jakie składniki majątku (środki trwałe tudzież wartości niematerialne i prawne) nie podlegają amortyzacji. Zgodnie z nim nie amortyzuje się:
1) gruntów i prawa wieczystego użytkowania gruntów,
2) budynków mieszkalnych wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami lub lokali mieszkalnych, służących prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawionych albo wynajmowanych na podstawie umowy, jeżeli podatnik nie podejmie decyzji o ich amortyzowaniu,
3) dzieł sztuki i eksponatów muzealnych,
4) wartości firmy, jeżeli wartość ta powstała w inny sposób niż określony w art. 22b ust. 2 pkt 1,
5) składników majątku, które nie są używane na skutek zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej albo zaprzestania działalności, w której te składniki były używane; w tym przypadku składniki te nie podlegają amortyzacji od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zawieszono albo zaprzestano tę działalność.

Czasowe wyłączenie z używania środka trwałego spowodowanego jego remontem/naprawą nie zostało wskazane w przytoczonych przepisach jako przesłanka powodująca zaprzestanie naliczania odpisów amortyzacyjnych. Co za tym idzie, także w miesiącach, w których dany środek trwały został wyłączony z używania z uwagi na jego remont, należy naliczać odpisy amortyzacyjne od jego wartości początkowej. W takim przypadku nie mamy bowiem do czynienia z zawieszeniem działalności gospodarczej, zaprzestaniem jej wykonywania tudzież likwidacją środka trwałego, które to zgodnie z przytoczonymi przepisami stanowią przesłanki do zaprzestania naliczana odpisów amortyzacyjnych.