Spółka europejska: podatek dochodowy

Przeczytaj także: Opodatkowanie dochodów dyrektora w spółce cypryjskiej

Państwa członkowskie Unii Europejskiej stosują liczne obostrzenia utrudniające tego rodzaju praktyki, jak chociażby konieczność sporządzania dokumentacji transakcji.

Z transferu zysków, najczęściej korzystają, jak już wcześniej wspomniano, podmioty powiązane (do których przecież może należeć spółka europejska), które w przypadku przekroczenia określonego pułapu zobowiązane są do sporządzenia ich dokumentacji w myśl art. 9a UPDOP. Organy podatkowe mogą badać ceny transferowe i porównywać je z cenami rynkowymi, a w skrajnych przypadkach mogą wydawać decyzje określające wartość transakcji według warunków rynkowych.

W toku tych rozważań wyłania się kolejny problem, a mianowicie kwestia kumulacji dochodów. Zagadnienie to uregulowane jest w UPDOP i określa zasady rozliczenia dochodów uzyskiwanych przez polskich rezydentów za granicą. Zgodnie z zasadą nieograniczonego obowiązku podatkowego, o której była mowa wcześniej, dochody uzyskane za granicą będą opodatkowane w Polsce, chyba że umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania stanowi inaczej. Polski ustawodawca wprowadził tu metodę zaliczenia bezpośredniego zapłaconego za granicą podatku, pozwalającą unikać podwójnego opodatkowania dochodów. Umowy międzynarodowe przewidują również drugą metodę unikania podwójnego opodatkowania, tzw. metodę stopy procentowej. Jednak w przypadku podatku dochodowego od osób prawnych (dalej: CIT), metoda ta prowadzi do pełnego wyłączenia opodatkowania dochodów uzyskanych za granicą. Tak więc, gdy w umowie międzynarodowej znajdzie się zapis o stosowaniu tylko tej metody, to w przypadku dochodów uzyskanych w tym państwie, polski podatnik nie będzie uwzględniał tych dochodów przy obliczaniu podatku w Polsce. Ponadto ustawodawca wprowadził możliwość dodatkowego odliczenia CIT przypadającego na uzyskiwany za granicą dochód, a rozliczany w Polsce. Dotyczy to wyłącznie dochodów uzyskiwanych poza terytorium Unii Europejskiej. Natomiast dochody uzyskiwane na terytorium Unii Europejskiej mogą być warunkowo zwolnione z opodatkowania w Polsce i to niezależnie od brzmienia umowy międzynarodowej w tym zakresie.

Bardzo istotne znaczenie w zakresie opodatkowania spółki europejskiej mają również postanowienia, zawartych przez państwo siedziby spółki, umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Należy pamiętać, że pomimo tego, iż spółka europejska może działać w każdym kraju Unii Europejskiej bez konieczności tworzenia spółek zależnych lub oddziałów, nie oznacza to wcale, że spółka tego typu nie będzie musiała płacić podatku dochodowego w krajach w których tą działalność prowadzi, innych niż kraj jej siedziby. Wśród postanowień tych umów, szczególnie interesujące, z praktycznego punktu widzenia, wydają się być regulacje MK OECD dotyczące opodatkowania zysków zagranicznych zakładów, zysków przedsiębiorstw powiązanych oraz dywidend, odsetek i należności licencyjnych.

Przy omawianiu niniejszej tematyki nie można zapomnieć o roli dyrektyw unijnych z zakresu podatków bezpośrednich. Jest to szczególnie istotne w związku z zasadniczo niekwestionowaną regułą nadrzędności regulacji unijnych nad krajowymi przepisami podatkowymi, a co za tym idzie możliwością skutecznego powoływania się na te regulacje przed sądami poszczególnych państw członkowskich, w przypadku wystąpienia sprzeczności pomiędzy regulacjami wewnętrznymi państw, a regulacjami unijnymi.

Podsumowując, co do zasady, wszystkie dochody spółki europejskiej opodatkowane są w kraju, w którym znajduje się jej siedziba. Należy jednak pamiętać, że w przypadku kiedy dochody są osiągane na terytorium innych państw Unii Europejskiej, to mogą tam również podlegać opodatkowaniu. Ponadto, o faktycznym miejscu opodatkowania dochodów spółki europejskiej decydować mogą traktaty podatkowe oraz dyrektywy Unii Europejskiej mające bezpośrednie zastosowanie do spółki europejskiej.