Ulga na złe długi a przychody podatkowe

Przeczytaj także: Ulga na złe długi a podatek dochodowy

Podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona (nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną w przypadku, gdy nie została ona uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze). Korekta podatku dotyczy również kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności odpisanej jako nieściągalna lub której nieściągalność została uprawdopodobniona.

Aby jednak powyższe było możliwe, konieczne jest spełnienie określonych warunków. Te zostały wymienione w art. 89a ustawy o VAT. Trzeba tutaj przede wszystkim pamiętać o prawidłowym powiadomieniu dłużnika o zamiarze skorzystania z ulgi na złe długi oraz pilnowaniu terminu, po upływie którego z preferencji tej skorzystanie nie będzie możliwe (przypomnijmy, od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie mogą upłynąć 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona).

Korekta podatku należnego może nastąpić w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym upłynął 14-dniowy termin na zapłatę wierzytelności przez dłużnika (liczony od dnia dostarczenia mu zawiadomienia o skorzystaniu z ulgi), nie wcześniej jednak niż w rozliczeniu za okres, w którym wierzyciel uzyskał potwierdzenie odbioru przez dłużnika tego zawiadomienia. Bezwzględnym warunkiem dokonania korekty podatku należnego jest uzyskanie przez wierzyciela potwierdzenia odbioru przez dłużnika zawiadomienia.

Skorzystanie z ulgi na złe długi przez wierzyciela, a co się z tym wiąże – skorygowanie podatku należnego, wywołuje określone skutki podatkowe po obu stronach transakcji. W przypadku wierzyciela skutkuje ono zmniejszeniem kwoty podatku należnego, a co za tym idzie, także i zobowiązania w tym podatku. Rodzi się zatem pytanie, czy sytuacja ta powoduje powstanie przychodu w podatku dochodowym?

Odpowiedź na nie jest negatywna, a znajduje się ona w art. 14 ust. 4 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i odpowiednio art. 12 ust. 4 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przepisy te stanowią, że do przychodów (w przypadku podatników opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych dodatkowo ustawodawca wskazał, że chodzi tutaj o przychody z działalności gospodarczej) nie zalicza się zwróconych, umorzonych lub zaniechanych podatków i opłat stanowiących dochody budżetu państwa albo budżetów jednostek samorządu terytorialnego, niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Ponieważ podatnik z całą pewnością nie zaliczył do kosztów uzyskania przychodów VAT należnego wynikającego z niezapłaconych faktur (jako że nie miał takiego prawa), korekta tego podatku dokonana w ramach ulgi na złe długi będzie obojętna z punktu widzenia podatku dochodowego.

Powyższe potwierdza także definicja przychodu, zgodnie z którą u podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.