Know-how a podatek dochodowy i VAT

Przeczytaj także: Gdy wynajmujących jest dwóch - wystawiają dwie faktury

Z kolei w aspekcie międzynarodowym, zagadnienie opodatkowania należności wypłacanych za granicę z tytułu przekazania know-how uregulowane jest w UPDOF jak i w UPDOP. Podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – przez podatników niemających na terytorium Polski miejsca zamieszkania bądź siedziby lub zarządu, podlegających obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – przychodów za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how) pobiera się w formie ryczałtu w wysokości 20 % przychodu. Należy jednak pamiętać, że powyższe stosuje się tylko wraz z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Interpretując przepisy umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania nie można zapomnieć o Modelowej Konwencji OECD w sprawie podatku od dochodu i majątku (dalej: MK OECD), stanowiącej wzór umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Pomocny jest również komentarz do niniejszej konwencji. MK OECD oraz komentarz nie są źródłami powszechnie obowiązującego prawa, ale są dobrą wskazówką przy interpretowaniu przepisów umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.

W stosunku do umów o przekazanie know-how zastosowanie znajduje art. 12 ust. 1 MK OECD, który stanowi że „należności licencyjne powstające w Umawiającym się Państwie i wypłacane osobie uprawnionej, mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie, podlegają opodatkowaniu tylko w tym drugim państwie”. Generalną zasadą przyjętą przez MK OECD dla należności licencyjnych jest ich wyłączne opodatkowanie w państwie rezydencji ich odbiorcy (beneficjenta). Wynika to z przyjętego przez MK OECD założenia, zgodnie z którym podatek w państwie źródła od dochodów nierezydenta powinien dotyczyć tylko tego rodzaju dochodów, które są ściśle związane z terytorium danego państwa (nieruchomość, stały zakład, wykonywana praca).

W art. 12 MK OECD mowa jest również o odbiorcy oraz odbiorcy będącym faktycznym właścicielem należności (ang. beneficial owner). Zwolnienie z opodatkowania u źródła należności licencyjnych wypłacanych podmiotowi zagranicznemu jest uzależnione od tego czy podmiot będący ich odbiorcą jest również ich faktycznym (rzeczywistym) właścicielem.

Warto zaznaczyć, że opodatkowanie należności licencyjnych w większości umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska, stanowi odstępstwo od uregulowań MK OECD. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska przewidują co do zasady klasyczną metodę rozdziału należnego podatku. Podobnie jak dywidendy i odsetki, także należności licencyjne podlegają, co do zasady, opodatkowaniu w państwie rezydencji ich odbiorcy (beneficjenta), przy czym państwo źródła tych należności również dysponuje prawem do ich opodatkowania. Wysokość ustalonego w państwie źródła podatku nie może jednak przekroczyć wysokości określonej w umowie stawki. Dobrym przykładem może być postanowienie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej pomiędzy Polską a Niemcami, które stanowi że należności licencyjne mogą być opodatkowane w Umawiającym się Państwie, w którym powstają, i zgodnie z jego ustawodawstwem, ale jeżeli osoba uprawniona do należności licencyjnych ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie, to podatek w ten sposób ustalony nie może przekroczyć 5 procent kwoty brutto należności licencyjnych.

Wiele państw zgłosiło zastrzeżenia do artykułu 12 MK OECD, rezerwując sobie prawo do poboru podatku u źródła od należności licencyjnych w ogóle lub z pewnymi wyjątkami. Niektóre państwa wskazały przy tym stawkę podatku u źródła, inne zaś pozostawiły sobie w tej kwestii dowolność na etapie zawierania poszczególnych umów.

Omawiany przepis definiuje także pojęcie „należności licencyjnych”, przez które rozumie wszelkiego rodzaju należności płacone za użytkowanie lub prawo do użytkowania wszelkich praw autorskich do dzieła literackiego, artystycznego lub naukowego, włącznie z filmami dla kin, wszelkiego patentu, znaku towarowego, wzoru lub modelu, planu, tajemnicy technologii lub procesu produkcyjnego lub za korzystanie z doświadczenia zawodowego w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej. Zaznaczyć trzeba, że użyte w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania określenie płatności (należności) wszelkiego rodzaju (ang. payment of any kind) należy rozumieć możliwie szeroko.

Podsumowując, zaletą umów o przekazanie know-how jest ich elastyczność oraz możliwość uzyskania i praktycznego wykorzystania innowacyjnej techniki, wiedzy w zakresie danego rodzaju działalności bez konieczności prowadzenia postępowania patentowego. Wadą jest to, że w praktyce przedsiębiorcy mogą mieć problem z dostrzeżeniem różnic między umowami o przekazanie know-how, a umowami o świadczenie usług. Powinni oni, definicje know-how zawarte w ustawach o podatkach dochodowych, interpretować w sposób jak najbardziej ścisły. Natomiast z aspektu międzynarodowego zapamiętać należy generalną zasadę wyłącznego opodatkowania opłat z tytułu know-how w państwie rezydencji ich odbiorcy – beneficjenta.