WNT na przełomie roku: stawka VAT

Przeczytaj także: WNT na przełomie roku a stawki VAT

O ile nie ma większego problemu z transakcjami WNT, które zakończyły się w ubiegłym roku, tak tego samego nie można powiedzieć o tych, które rozpoczęły się w roku ubiegłym, a zakończyły w bieżącym. Wątpliwości powstają przykładowo w sytuacji, gdy w ubiegłym roku polski podatnik wpłacił zaliczkę na poczet WNT, a to miało miejsce dopiero w 2011 r., czy gdy towar faktycznie do niego dojechał w grudniu 2010 r., ale kontrahent unijny wystawił fakturę dopiero w styczniu, lutym czy marcu 2011 r. bądź też z różnych względów faktury takiej jeszcze nie wystawił. Według jakiej stawki podatku w takich przypadkach rozliczyć wewnątrzwspólnotowe nabycie towaru?

W art. 41 ustawy o podatku od towarów i usług ustawodawca uregulował szereg sytuacji wiążących się z zastosowaniem właściwej stawki podatku dla transakcji mających miejsce na przełomie roku. Jedna z nich dotycz właśnie wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Otóż w ust. 14g tejże ustawy wskazano, że w przypadku importu towarów lub wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów stosuje się stawkę podatku obowiązującą w dniu powstania obowiązku podatkowego. Jak łatwo zauważyć, niniejsze uregulowanie znacznie różni się od pozostałych, gdzie de facto decydował moment wykonania czynności, a nie powstania obowiązku podatkowego od nich.

Dla celów zastosowania prawidłowej stawki podatku przy WNT konieczne jest zatem prawidłowe określenie momentu powstania obowiązku podatkowego, a ten w zależności od okoliczności może być różny.

Rozpatrzmy to na przykładach:

1. Podatnik w grudniu 2010 r. zamówił towar, który wraz z fakturą dotarł do niego tego samego miesiąca
2. Podatnik w grudniu 2010 zamówił towar, który dojechał do niego tego samego miesiąca, lecz kontrahent unijny fakturę wystawił dopiero na początku stycznia 2011 r.
3. Podatnik w grudniu zamówił towar, który dotarł do niego w styczniu 2011 r., w tym samym miesiącu została także wystawiona faktura
4. Podatnik w grudniu zamówił towar, który dotarł do niego w tym samym miesiącu, lecz kontrahent fakturę wystawił dopiero w lutym 2011 r.
5. Podatnik w grudniu 2010 r. wpłacił zaliczkę na poczet WNT; w tym miesiącu kontrahent wystawił na otrzymaną zaliczkę fakturę
6. Podatnik w grudniu 2010 r. wpłacił zaliczkę na poczet WNT, na którą kontrahent wystawił fakturę dopiero w styczniu 2011 r.
7. Podatnik w grudniu 2010 r. wpłacił zaliczkę na poczet WNT, na którą kontrahent nie wystawił faktury

Odpowiedzi co do momentu powstania obowiązku podatkowego w pierwszych czterech przypadkach należy szukać w art. 20 ust. 5 i 6 ustawy o VAT, które to mówią, w wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów obowiązek podatkowy powstaje co do zasady 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia. Jeżeli jednak przed tym terminem podatnik podatku od wartości dodanej wystawił fakturę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury.

Tym samym w pierwszym przypadku datę powstania obowiązku determinuje nam data wystawienia faktury. Jest to grudzień 2010 r., w związku z czym przedmiotowe WNT podatnik opodatkuje wg stawek podatku VAT obowiązujących do końca 2010 r.

W drugim przypadku moment powstania obowiązku podatkowego także determinuje data wystawienia faktury – jest to początek stycznia 2011 r., w związku z czym podatnik przedmiotowe WNT rozliczy wg stawek podatku VAT obowiązujących w 2011 r.

W trzeciej sytuacji także faktura VAT będzie określała moment powstania obowiązku podatkowego. Jest to styczeń 2011 r., w związku z czym należy tutaj stosować nowe stawki podatku VAT.

W czwartym przykładzie moment powstania obowiązku podatkowego będzie określony zgodnie z zasadą ogólną, czyli ten powstanie 15-tego dnia miesiąca następującego po tym, w którym miała miejsce dostawa, jako że faktura została wystawiona dużo później. Dostawa miała miejsce w grudniu 2010, zatem obowiązek podatkowy z tytułu WNT powstanie 15 stycznia 2011 r. i podatnik zastosuje do niego nowe stawki podatku.

Do sytuacji przedstawionych w punktach 5, 6 i 7 będzie miał zastosowanie art. 20 ust. 6 w zw. z ust. 7 ustawy o VAT, zgodnie z którymi jeżeli podatnik podatku od wartości dodanej otrzymał od podatnika całość lub część należności przed dokonaniem dostawy towaru będącego przedmiotem WNT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury potwierdzającej otrzymanie należności.

W przykładzie piątym obowiązek podatkowy z tytułu wpłaconej zaliczki na poczet WNT powstanie zatem w grudniu 2010 r. i wg stawek z tego roku należy WNT to rozliczyć.

W przykładzie szóstym obowiązek podatkowy z tytułu zaliczki na poczet WNT powstanie w styczniu 2011 r., w związku z czym podatnik zaliczkę tę rozliczy wg nowych stawek podatku.

W przykładzie siódmym obowiązek podatkowy z tytułu zaliczki na poczet WNT nie powstanie, jako że kontrahent unijny nie wystawił na tę okoliczność faktury. Obowiązek podatkowy z tego tytułu powstanie dopiero w momencie wystawienia faktury dokumentującej dokonanie WNT lub 15-tego dnia miesiąca następującego po tym, w którym przedmiotowe WNT będzie miało miejsce.