Podatek VAT: zużyte akumulatory to złom?

Przeczytaj także: Odwrotne obciążenie a mały podatnik i metoda kasowa w VAT

Nowo dodany art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT stanowi, że podatnikiem jest osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej oraz osoba fizyczna, która nabywa złom, jeżeli dokonującym jego dostawy jest podatnik VAT niekorzystający ze zwolnienia podmiotowego, a dostawa ta nie jest objęta zwolnieniem określonym w art. 43 ust. 1 pkt 2, tj. mającym zastosowanie do towarów używanych.

Tym samym w przypadkach określonych w przytoczonym wyżej przepisie obowiązek rozliczenia podatku VAT od dostawy złomu spoczywa obecnie nie na dostawcy złomu (jak to miało wcześniej), a na jego nabywcy. Oczywiście powyższe ma zastosowanie, o ile dostawa taka jest dokonywana na rzecz czynnego podatnika VAT.

Jeżeli mamy do czynienia z taką sytuacją, faktura stwierdzająca dostawę złomu nie powinna zawierać takich informacji, jak stawka podatku, kwota podatku i kwota należności wraz z podatkiem. Zamiast tego winny się na niej znaleźć:

1. adnotacja, że podatek rozlicza nabywca lub
2. wskazanie właściwego przepisu ustawy lub dyrektywy, wskazującego, że podatek rozlicza nabywca, lub
3. oznaczenie „odwrotne obciążenie”.

Uwaga! - na fakturze wystarczy umieszczenie jednej z powyższych formuł – to od wystawcy zależy, która z nich na dokumencie tym się znajdzie.

Na podstawie takiej faktury nabywca złomu wystawia fakturę wewnętrzną i rozlicza ją na zasadach ogólnych (co za tym idzie w deklaracji wykazuje zarówno podatek należny jak i naliczony).

Należy pamiętać także o dodatkowym ograniczeniu w odliczeniu podatku VAT obowiązującym od dnia 01 kwietnia 2011 r. Otóż w nowo dodanym art. 88 ust. 3a pkt 7 tejże ustawy ustawodawca zawarł, że wystawiona faktura z wykazaną kwotą podatku dokumentującą czynności, o których mowa wyżej, nie stanowi podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego. Co za tym idzie, błędne wykazanie na takiej fakturze podatku należnego nie będzie uprawniało nabywcy do jego odliczenia. Oczywiście wystawca tejże faktury wykazany na niej podatek będzie musiał odprowadzić do skarbu państwa, o czym traktuje art. 108 ustawy o VAT.

O ile sam mechanizm sposobu opodatkowania oraz wystawiania faktur wydaje się być zrozumiały, tak tego samego nie można powiedzieć o kategorii towarów, które nowe regulacje obejmują.

Ustawodawca wskazał bowiem jedynie, że dotyczą one nabycia złomu we wskazanych przypadkach nie definiując tego pojęcia, co ma tutaj kluczowe znaczenie. Nieprawidłowe zakwalifikowanie towaru wiąże się bowiem z istotnymi konsekwencjami u podatników. Jedna z nich została wskazana wyżej. Druga wystąpi wtedy, gdy nową procedurę sprzedawca zastosuje do dostawy towaru (czyli wystawi fakturę bez VAT-u), który jako złom nie zostanie zaklasyfikowany. W takim przypadku powstanie u niego zaległość podatkowa w wysokości niewykazanej od tej transakcji kwoty podatku należnego.

W związku ze zgłaszanymi wątpliwościami dotyczącymi stosowania art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT, Minister Finansów wydał dnia 2 maja 2011 r. interpretację ogólną o numerze PT3/033/2/188/LWA/11/569. W interpretacji tej czytamy: „(…) że przez złom dla potrzeb stosowania art. 17 ust. 1 pkt 7 cyt. ustawy należy rozumieć złom metali, w tym złom stalowy (wsadowy i niewsadowy), żeliwny i metali nieżelaznych, jak również złom metali szlachetnych.

Podkreślenia wymaga, że w cel przyjętej w art. 17 ust. 1 pkt 7 cyt. ustawy regulacji wpisuje się również obrót zużytymi akumulatorami ołowiowymi lub ich częściami, zaliczanymi, zgodnie z normą europejską nr PN-EN 14057:2003, mającą status Polskiej Normy, do złomu.

Tym samym na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 7 w zw. z art. 17 ust. 7 cyt. ustawy o podatku od towarów i usług podatnikami obowiązanymi do rozliczenia tego podatku są osoby nabywające towary mieszczące się we wskazanym powyżej pojęciu złomu, jeżeli spełnione zostaną określone w powołanych przepisach warunki dotyczące statusu podatkowego zarówno nabywcy, jak i dostawcy.(…)”

Co ważne, w przytoczonej wyżej interpretacji Minister Finansów wskazał także, że dokonana przez niego wykładnia przepisów prawa podatkowego nie wpłynie na dokonane już rozliczenia złomu akumulatorowego.