Ubezpieczenie leasingu: korekta VAT

Przeczytaj także: Leasing samochodu: faktura korygująca na ubezpieczenie

NSA orzekł, iż podmiot świadczący usługi leasingowe musi włączyć do podstawy opodatkowania koszty ubezpieczenia leasingu. Zdaniem NSA, w przypadku usług kompleksowych, takich jak leasing, któremu towarzyszy ubezpieczenie, nie można sztucznie rozgraniczać tych usług, nawet jeśli na gruncie prawa cywilnego są to dwa odrębne świadczenia. Sąd wskazał, że chodzi o sytuacje, gdy usłudze leasingu towarzyszy usługa ubezpieczenia. Są one wtedy powiązane i mają charakter świadczenia kompleksowego.

Powyższa uchwała ma bardzo istotny wydźwięk praktyczny, zarówno dla firm leasingowych jak i przedsiębiorców. Należy spodziewać się bowiem, iż będzie ona wyznaczać kierunek w jakim będą od tej pory orzekać sądy administracyjne w podobnych sprawach (czego przykładem może być ostatnie orzeczenie WSA w Warszawie z 31 stycznia 2011r., III SA/Wa 2878/10).

Ponadto, skutki uchwały NSA będą miały znaczenie także w przypadkach, w których usługa leasingowa połączona z ubezpieczeniem podlegała dalszej odsprzedaży (refakturowaniu). Tym samym, jeżeli podatnik refakturował koszty leasingu wraz z ubezpieczeniem stosując w odniesieniu do ubezpieczenia zwolnienie z opodatkowania winien jest również, podobnie jak firmy leasingowe, dokonać stosowanych korekt w rozliczeniu podatku VAT do 5 lat wstecz. Wartość kosztów ubezpieczenia winna być włączona do wartości kosztów usługi leasingu i podlegać opodatkowaniu według stawki właściwej dla usługi leasingu.

Aby wypełnić ciążący na nich obowiązek w odniesieniu do prawidłowości rozliczeń, leasingodawcy będą wystawiać i przesyłać do swoich kontrahentów faktury korygujące. Czy jednakże w takiej sytuacji leasingobiorca także musi korygować swoje rozliczenia i odprowadzić do urzędu brakującą kwotę podatku VAT?

W kontekście powyższego należy wskazać, iż zgodnie z art. 108 VATU podmiotem zobowiązanym do zapłaty podatku jest podmiot, który wystawił fakturę. W świetle przepisów to na leasingodawcy ciąży więc obowiązek prawidłowego naliczenia VAT od świadczonej usługi. Powoływanie się na uchwałę NSA jako podstawę korekty w takim kontekście jest niewystarczające dla obarczenia kontrahenta negatywnymi konsekwencjami przyjętej w firmie leasingowej polityki rozliczeniowej i nie powinno skutkować automatycznym wystawieniem faktur korygujących. Czynnikiem decydującym o konieczności przyjęcia korekty i ponownego rozliczenia VAT powinny być tylko zapisy umowy leasingu. Jeżeli wynika z niej, iż skutki zmian w przepisach podatkowych czy też zmiany w sposobie ich interpretacji pozwalają na modyfikację wysokości opłat leasingowych, leasingobiorcy będą zobowiązani do dopłaty brakującej kwoty VAT. Jeżeli możliwość taka w umowie nie została przewidziana, leasingodawca nie ma podstaw do żądania od przedsiębiorcy przyjęcia korekty.

W odniesieniu do powyższego warto wskazać na różnicę w terminach przedawnienia w odniesieniu do dwóch stron umowy leasingowej. Zobowiązanie leasingodawcy ma charakter zobowiązania podatkowego, którego termin przedawnienia wynosi, zgodnie z Ordynacją podatkową, 5 lat. Z tego względu firmy leasingowe będą dokonywać stosowanych korekt do 5 lat wstecz.

Powyższy termin dotyczy jednakże zobowiązania podatkowego leasingodawcy, nie zaś leasingobiorcy. Zobowiązanie leasingobiorcy ma charakter cywilnoprawny i wynika z zawartej z firmą leasingową umowy. Termin przedawnienia zobowiązania leasingobiorcy w stosunku do leasingodawcy określany będzie więc zgodnie z zasadami prawa cywilnego, nie zaś prawa podatkowego. Art. 118 Kodeksu cywilnego stanowi zaś, iż termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Z uwagi na fakt, iż żadne przepisy szczególne nie wskazują innego terminu, zobowiązania z tytułu umowy leasingu przedawniają się z upływem trzech lat.

W przypadku zatem otrzymania faktury korygującej od leasingodawcy przedsiębiorca co do zasady, nie jest zobowiązany do uiszczenia kwoty podatku VAT stanowiącej różnicę pomiędzy podatkiem wynikającym z faktury pierwotnej a podatkiem wynikającym z faktury korygującej. Obowiązek ten wystąpi jednakże w sytuacji, gdy zapisy umowy leasingowej przewidują taką możliwość i tylko pod warunkiem, iż zobowiązanie wynikające z zawartej umowy nie uległo przedawnieniu. Konieczna jest więc szczegółowa analiza zapisów umowy przez przedsiębiorców w celu sprawdzenia, czy rzeczywiście są zobowiązani w danej sytuacji dokonać korekty rozliczeń. Nie należy bowiem automatycznie zakładać, iż taka konieczność nastąpi tylko dlatego, że firma leasingowa przesłała im korektę faktury.