Samochód w leasingu: ubezpieczenie a odliczenie VAT

Przeczytaj także: Leasing samochodu: ubezpieczenie a odliczenie VAT

W praktyce leasingodawcy przerzucają na leasingobiorców koszty ubezpieczeń przedmiotu leasingu albo w oddzielnej pozycji faktury VAT dokumentującej ratę leasingową albo oddzielną fakturą. O ile w przypadku podatników użytkujących w leasingu samochody ciężarowe (w myśl przepisów VAT-owskich) mających pełne prawo do odliczenia podatku VAT powyższe nie ma większego znaczenia, tak w przypadku leasingu samochodów osobowych tudzież podatników świadczących w części lub całości jedynie usługi zwolnione z tego podatku, odliczenie VAT naliczonego od ubezpieczenia jest utrudnione a niekiedy niemożliwe.

Przypomnijmy – jeszcze w 2010 r. nie było wiadomo, jak faktycznie postępować w podatku VAT z ubezpieczeniami samochodów w leasingu. Między podatnikami a organami podatkowymi trwała batalia, czy refakturowanie ubezpieczeń przez leasingodawcę powinno odbywać się ze stawką zwolnioną, czy też właściwą dla usługi leasingowej. Zgody nie było także między sądami administracyjnymi. Spór ten rozstrzygnęła dopiero uchwała NSA w składzie siedmiu sędziów z 8 listopada 2010 r., sygn. akt I FPS 3/10. Sąd stwierdził w niej, że usługa ubezpieczenia przedmiotu leasingu winna być opodatkowana łącznie z usługą leasingową stawką podstawową (obecnie wynosi ona 23%).

Stanowisko to jest niestety niekorzystne dla podatników. O ile nie ma ono większego znaczenia w przypadku podatników wykonujących jedynie czynności opodatkowane użytkujących w leasingu samochody ciężarowe, tak w przypadku samochodów osobowych, tudzież podatników wykonujących także, bądź jedynie czynności zwolnione z podatku, zapłacony leasingodawcy podatek podlega odliczeniu tylko w części lub w ogóle.

Art. 3 ust. 6 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym, w której na okres dwóch lat znalazły się przepisy odnośnie odliczania podatku VAT od zakupu tudzież leasingu bądź najmu samochodów (oraz paliwa służącego do ich napędu) mówi, że w przypadku usługobiorców użytkujących samochody osobowe oraz inne pojazdy samochodowe niezaliczane do kategorii „ciężarowych”, na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, kwotę podatku naliczonego stanowi 60 % kwoty podatku naliczonego od czynszu (raty) lub innych płatności wynikających z zawartej umowy, udokumentowanych fakturą. Suma kwot w całym okresie użytkowania samochodów i pojazdów, o których mowa w zdaniu pierwszym, dotycząca jednego samochodu lub pojazdu, nie może jednak przekroczyć kwoty 6.000 zł.

Zgodnie z przytoczonym przepisem zatem prawo do odliczenia podatku VAT z tytułu ubezpieczenia samochodu osobowego w leasingu (a także wszelkich innych opłat z tym leasingiem związanych) przysługuje podatnikowi w takim samym zakresie, jak w przypadku rat leasingowych. Jak zatem łatwo zauważyć, odliczyć można maksymalnie 60% kwoty tego podatku. Dodatkowo w przypadku drogich samochodów odliczenie to w ogóle nie będzie możliwe, gdyż podatników obowiązuje górny limit odliczenia podatku VAT z tytułu wszelkich opłat związanych z leasingiem (czyli także rat) takich pojazdów w wysokości 6 000 zł. Jeżeli wartość podatku VAT z faktur od leasingodawcy przekroczy 10 000 zł – nadwyżka ponad tę kwotę w ogóle nie będzie podlegała odliczeniu. Jest to zatem pułap stosunkowo niski.

W jeszcze gorszej sytuacji są podatnicy, którzy prowadzą tzw. działalność mieszaną (zarówno opodatkowaną jak i zwolnioną) bądź jedynie zwolnioną. Ci bowiem określoną kwotę odliczenia muszą dodatkowo ograniczyć zgodnie ze wskaźnikiem ustalonej proporcji VAT lub też nie mają w ogóle prawa do odliczenia podatku VAT zapłaconego z tytułu ubezpieczenia samochodu w leasingu (gdy wykonują czynności jedynie zwolnione z tego podatku).